ශරීරයේ පවතින දහස් ගණන් රෝග තත්ත්වයන් නිසා විවිධාකාර රෝග ලක්ෂණ ඇති වන අතර, ඒවායින් සමහරක් ශරීරයේ එක් අවයවයකට හෝ පද්ධතියකට පමණක් සීමා නොවේ. මෙවැනි රෝග ලක්ෂණ ඇති පුද්ගලයින් වෛද්යවරුන් වෙත යොමු වන විට, වෛද්යවරයාගේ මූලික කාර්යය වන්නේ එම රෝග ලක්ෂණයට හේතුව හෝ අකර්මණ්ය වී ඇති අවයවය හෝ පද්ධතිය හඳුනා ගැනීමයි. මෙම ක්රියාවලියේදී කායික රෝග විශේෂඥවරුන් ඉතා වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.
පද්ධතියකට හෝ අවයවයකට පමණක් සීමා නොවී පැතිර යන රෝග ලක්ෂණ අතර ප්රමුඛ ස්ථානයක් ගන්නා ලක්ෂණයක් නම් කකුල් ඉදිමීමයි. මෙම තත්ත්වයට බොහෝ හේතු සාධක බලපාන අතර, වඩාත් සුලභ හේතූන් වන්නේ හෘදය ආශ්රිත රෝග, වකුගඩු අකර්මණ්ය වීම, අක්මාව ආශ්රිත රෝග (සිරෝසිස් වැනි), තයිරොක්සින් හෝමෝනයේ ඌණතාව සහ ඇතැම් ඖෂධවල අතුරු ආබාධයන්ය.
කකුල් ඉදිමීම් ලක්ෂණ සහිත රෝගියෙක් පැමිණි විට, වෛද්යවරයා විසින් පළමුව සිදු කරනු ලබන්නේ ඉදිමීම ප්රධාන වශයෙන් එක් කකුලක ද නැතහොත් කකුල් දෙකෙහිම සමානව දක්නට ලැබෙනවාද යන්න පරීක්ෂා කිරීමයි. මෙය වැදගත් වන්නේ, කකුල් දෙකම ඉදිමී ඇත්නම් ඊට හේතුව බොහෝ විට ශරීර අභ්යන්තරයේ රෝග තත්ත්වයක් විය හැකි අතර, එක් කකුලක් පමණක් ඉදිමී ඇත්නම් ඒ හා සම්බන්ධ පෙදෙසට සීමා වූ ආබාධයක් විය හැකි බැවිනි.
හෘදය රෝග හා කකුල් ඉදිමීම
කකුල් ඉදිමීමට හේතු වන ප්රධානතම අභ්යන්තර රෝගී තත්ත්වය වන්නේ හෘදවස්තුව ආශ්රිත රෝග තත්ත්වයන්ය. හෘදයේ ක්රියාකාරිත්වය දුර්වල වීම නිසා "හාට් ෆේලියර්" නම් රෝගී තත්ත්වය ඇති වේ. මෙම රෝගීන්ගේ කකුල් ඉදිමීමට අමතරව, හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතා ද දක්නට ලැබේ. රෝගයේ ආරම්භක අවස්ථාවේදී ඔවුන්ට එක දිගට ගමන් යාමේදී හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතා ඇති වන අතර, තත්ත්වය වර්ධනය වත්ම, කිසිදු ක්රියාකාරකමක නොයෙදුනද හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතා ඇති විය හැකිය. හෘදය රෝග නිසා කකුල් ඉදිමීම සිදුවන රෝගීන් බොහෝ විට දියවැඩියාව, අධි රුධිර පීඩනය හා අධික කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම වැනි තත්ත්වයන්ගෙන් ද පීඩා විඳිති.
දීර්ඝකාලීන ඇදුම වැනි පෙනහලු ආශ්රිත රෝග ඇති අය ද, කාලයත් සමඟ හෘදයේ ක්රියාකාරිත්වය දුර්වල වීම හේතුවෙන් කකුල් ඉදිමීමට ලක් විය හැකිය.
වකුගඩු රෝග හා කකුල් ඉදිමීම
කකුල් ඉදිමීමට හේතු වන තවත් වැදගත් අභ්යන්තර රෝග තත්ත්වයක් නම් දීර්ඝකාලීන වකුගඩු අකර්මණ්ය වීමයි. මෙවැනි රෝගීන්ගේ කකුල් ඉදිමීමට අමතරව, බොහෝ විට මුහුණ ඉදිමීම ද දක්නට ලැබේ.
වකුගඩු අකර්මණ්ය වීමේ තත්ත්වයේදී දක්නට ලැබෙන අනෙකුත් රෝග ලක්ෂණ වන්නේ:
- නිරක්තභාවය (ලේ හීන ගතිය)
- සම කළු පැහැ ගැන්වීම
- නියපොතු පැහැය වෙනස්වීම
- සමේ කැසීම
- ආහාර රුචිය අඩුවීම
- වමනය හා ඔක්කාරය
- ඇතැම් අවස්ථාවල මූත්රාවල අධික ලෙස පෙණ පිටවීම
වකුගඩු සම්පූර්ණයෙන් අකර්මණ්ය නොවී, ඒවායින් අධික ලෙස ඇල්බියුමින් පිටවන නෙප්රොටික් සින්ඩ්රෝම් වැනි තත්ත්වයන් නිසා ද කකුල් ඉදිමීම සිදුවිය හැකිය.
අක්මා රෝග හා කකුල් ඉදිමීම
අක්මාව ආශ්රිත ප්රධාන රෝග තත්ත්වයක් වන සිරෝසිස් රෝගය ද කකුල් ඉදිමීමට හේතු විය හැකිය. බොහෝ සිරෝසිස් රෝගීන්ගේ කකුල් ඉදිමීමට අමතරව බඩ ඉදිමීම ද දක්නට ලැබෙන සුලභ ලක්ෂණයකි. මෙම රෝගය නිසා:
- සම කළු පැහැ ගැන්වීම
- ඇස් කහ පැහැ ගැන්වීම
- නිරක්තභාවය
- සමේ කැසීම
- ආහාර අරුචිය
- වමනය යාම
වැනි ලක්ෂණ ඇති විය හැකිය.
සිරෝසිස් රෝගයට ප්රධානතම හේතුව වන්නේ අධික මත්පැන් භාවිතයයි. මත්පැන් භාවිත නොකරන අයට සිරෝසිස් ඇතිවීමට බලපාන හේතු සාධක අතර:
- දියවැඩියාව
- ඇතැම් ඖෂධ
- හෙපටයිටිස් බී සහ සී ආසාදන
- ශරීරයේ අධික ලෙස යකඩ හා කොපර් තැන්පත් වීම
ආදිය ප්රධාන වේ.
තයිරොයිඩ් ග්රන්ථිය හා කකුල් ඉදිමීම
තයිරොක්සින් හෝමෝනය ප්රමාණවත් නොවීම හෙවත් මඳවීම නිසා ද කකුල් ඉදිමීම ඇතිවිය හැකිය. මෙම තත්ත්වයේදී කකුල් පමණක් නොව, මුළු ශරීරයම ඉදිමීමට ලක් විය හැකිය. තයිරොක්සින් මඳවීමේදී අත්විය හැකි වෙනත් රෝග ලක්ෂණ වන්නේ:
- කට හඬේ ගොරෝසු බව
- නිතර නිදිමත ගතිය
- බඩ වේළීම
- අත්වල හිරිවැටීම
තයිරොක්සින් හෝමෝනය ලබාදීම මගින් මෙම ලක්ෂණ සියල්ල අඩු කර ගත හැකිය.
ඖෂධ හේතුවෙන් කකුල් ඉදිමීම
රෝගීන් භාවිතා කරන ඇතැම් ඖෂධ ද කකුල් ඉදිමීමට හේතු විය හැකිය. විශේෂයෙන් අධි රුධිර පීඩනය සඳහා භාවිතා කරන නිෆෙඩිපින් සහ ඇම්ලෝඩිපින් වැනි ඖෂධ මෙම තත්ත්වයට ප්රධාන වශයෙන් දායක වේ. එබැවින්, කකුල් ඉදිමීමක් ඇති රෝගීන් තමන් භාවිතා කරන ඖෂධ පිළිබඳව වෛද්යවරයා සමඟ සාකච්ඡා කිරීම වැදගත් වේ.
අනෙකුත් හේතු
ශරීර අභ්යන්තරයේ ගර්භාෂය සහ ඩිම්බ කෝෂ ආශ්රිත ඇතිවන වර්ධනයන් හේතුවෙන්, කකුල්වලින් රුධිරය රැගෙන එන මහා ශිරාවලට ඇතිවන තෙරපීම නිසා ද ඇතැම් කාන්තාවන්ගේ කකුල් ඉදිමීම දක්නට ලැබේ.
ගර්භණී කාලයේදී ද ගර්භාෂය මහා ශිරාවලට ඇතිකරන පීඩනය හේතුවෙන් කකුල් ඉදිමීම සිදුවිය හැකිය.
කකුල්වල ඇති වසා නාළවල ඇතිවන රෝග තත්ත්වයන් නිසා ද කකුල් ඉදිමීම ඇතිවිය හැකිය. මෙය බොහෝ විට එක් කකුලක ඉදිමීමට හේතු වුවද, ඇතැම් අවස්ථාවල කකුල් දෙකම ඉදිමීමට ද හේතු විය හැකිය.
එක් කකුලක් පමණක් ඉදිමී ඇති අවස්ථාවල, සෙලියුලයිටිස් නම් වන බැක්ටීරියා ආසාදනය එයට ප්රධාන හේතුවක් විය හැකිය. ඊට අමතරව, කකුලේ ඇති ප්රධාන ශිරාවල ලේ කැටි ගැසීම - "ඩීප් වෙයින් ත්රොම්බෝසිස්" ලෙස හැඳින්වෙන තත්ත්වය - හේතුවෙන් ද එක් කකුලක් ඉදිමිය හැකිය. සමහර ලේ නහර ගැට සහිත රෝගීන්ගේ ද කකුල් ඉදිමීම ඇතිවිය හැකිය.
ඉහත සඳහන් කළ නොයෙකුත් රෝග තත්ත්වයන් නිසා කකුල් ඉදිමීම ඇතිවිය හැකි වුවද, සමහර රෝගීන්ගේ කිසිදු පරීක්ෂණයකින් හඳුනාගත නොහැකි හේතුවක් නිසා ද කකුල් ඉදිමීම ඇතිවිය හැකිය. මෙම තත්ත්වය "ඉඩියොපතික් ඉසීමා" ලෙස වෛද්ය විද්යාවේ හඳුන්වනු ලැබේ.
කකුල් ඉදිමීම සාමාන්ය රෝග ලක්ෂණයක් වුවද, එය ශරීරයේ බරපතල රෝග තත්ත්වයක ලක්ෂණයක් විය හැකි බැවින්, එවැනි තත්ත්වයක් ඇති වූ විට කඩිනමින් වෛද්ය උපදෙස් ලබා ගැනීම අත්යවශ්ය වේ. විශේෂයෙන්ම කකුල් ඉදිමීම සමඟ හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතා, පිපාසය, මූත්රා පිටවීමේ වෙනස්කම් හෝ වෙනත් අසාමාන්ය ලක්ෂණ ඇත්නම්, වහාම වෛද්ය ප්රතිකාර ලබා ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ.
(වෛද්ය විද්යාව පිළිබඳව ජ්යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය,
පේරාදෙණිය ශික්ෂණ රෝහලේ කායික රෝග විශේෂඥ
වෛද්ය, මහාචාර්ය - තිලක් ජයලත්)
Comments
Post a Comment
Your comment will be visible after approval