sri-lanka-banctrupt-bloomberg

ලෝකයේ ප්‍රමුඛතම වෙළෙඳ ආර්ථික සඟරාවක් වන 'බ්ලූම්බර්ග්' සඟරාවේ විශේෂ ලිපියකින් ශ්‍රී ලංකාව බංකොලොත්වී ඇති බවටත් ඒ සඳහා වැයවූයේ බලගතු පවුලක යංතම් මාස 30 ක පාලනයක් බවත් විස්තර කරමින් ලිපියක් පළව තිබේ. Kai Schultz ලේඛකයාගේ විශ්ලේෂණාත්මක ලිපියක් වන මෙමගින් වැඩිදුර පැහැදිලි කර ඇත්තේ බංකොලොත්වී අධික පීඩාවට පත් ජනතාව අරගල කරන බවත් විරෝධතාකරුවන් බලයෙන් ඉවත් කිරීමට උත්සාහ කරන විටත් රාජපක්ෂ පවුල අයිඑම්එෆ් ආධාර ලබා ගැනීමට තරඟ කරමින් බලයේ සිටින්නට වෙරදරන පසුබිමක් නිර්මාණයවී ඇති බවයි.


මෙම බංකොලොත්භාවය පටන් ගන්නේ ගෙවුණ මාස 30 ඇතුළත ලබාගත් අනුවණ හා අදූරදර්ශී තීරණ වලින් බව එම ලිපියෙන් ආර්ථික විද්‍යානුකූලව පැහැදිලි කර තිබේ.
2019 නොවැම්බරයේ පැවැති මැතිවරණයට පෙර, අගය එකතු කළ බද්ද 15% සිට 8% දක්වා අඩු කිරීමට සහ අනෙකුත් බදු ඉවත් කිරීමට ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණ තරගකරු ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, විශාල බදු කප්පාදුවක් යෝජනා කළ අවස්ථාවේ එවකට මුදල් අමාත්‍ය මංගල සමරවීර පුදුමයට පත්වූ අයුරුත් කෙටි සාකච්ඡාවක් කැඳවා “භයානක” ප්‍රතිඥාව ප්‍රතික්ෂේප කර, එය නොසැලකිලිමත් ලෙස මැතිවරණය ඉලක්ක කළ කතාවක් ලෙස විග්‍රහ කළ අයුරුත් එම ලිපියෙන් මතක් කර තිබේ.
 ඔහුට එය සරල ගණිතයකි: ශ්‍රී ලංකාව වෙනත් ඕනෑම රටකට වඩා සාපේක්ෂ වශයෙන් අඩු ආදායමක් රැස් කර තිබූ අතර, එහි අධික ණය බර නිසා ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදලෙන් මුදල් ලබාගැනීමට බලකර තිබුණි.



“මෙම යෝජනා මෙලෙස ක්‍රියාත්මක කළහොත් මුළු රටම බංකොලොත් වනවා පමණක් නොව මුළු රටම තවත් වෙනිසියුලාවක් හෝ තවත් ග්‍රීසියක් බවට පත්වනු ඇත,” මංගල සමරවීර අමාත්‍යවරයා එම අවස්ථාවේ අනතුරු ඇඟවීය.ඔහුගේ අනාවැකිය සැබෑ වීමට මාස 30ක් පමණ ගත විය.

ආසියාවේ බලවත්ම රාජවංශයක් නිර්මාණය කර ගනිමින් 2019 මැතිවරණයෙන් රාජපක්ෂ ජයග්‍රහණය කිරීමෙන් පසු, ඔහු සිය පළමු කැබිනට් රැස්වීමේදී වහාම බදු කප්පාදුව සම්මත කළේය. ඉන්පසුව ඔහු ඉක්මනින්ම තම ප්‍රබල සොහොයුරා වන මහින්ද රාජපක්ෂගේ 10 වසරක පාලනය තුළ පැවති ජනාධිපති බලතල ඉක්මනින් තමා වෙත ලබාගැනීමට සංශෝධන සකසා යථා තත්වයට පත් කළේය, එම කාලය තුළ වැඩිවන පීඩනය සහ ණයගැතිභාවය ගැන කල්පනාකාරී වූ පුරවැසියෙකු සිටියේ නම් ඒ ගැන හඩක් නැගීමට ඉඩක් නොවුණි.
වඩාත් නිහතමානීව පාලනය කිරීමට ඉගෙන ගන්නවා වෙනුවට, ජනගහනයෙන් 75% ක් වන සිංහල බෞද්ධයන් අතර ජාතිකවාදයට ඔහු ඇමතීය.
රාජපක්ෂ පවුලේ ජනප්‍රිය ඒකාධිපතිවාදයේ සන්නාමය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමට ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඉක්මන් විය.

නමුත් එම උපාය වැඩිකල් නොගොස් ආපසු හැරී තිබේ. මෑත සතිවල දී ශ්‍රී ලංකාව ආහාර සහ ඉන්ධන වැනි අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ සඳහා ගෙවීමට මුදල් නැති වූ අතර එය දිගු පෙට්‍රල් පෝලිම් සහ දිනපතා පැය 13 ක විදුලිය විසන්ධි කිරීමට හේතු විය. කෝපයට පත් පුරවැසියෝ පාරට බැස්සහ. ඔහුට ඉල්ලා අස්වන ලෙස බල කිරීම සඳහා විරෝධතාකරුවන් සති ගනනාවක් කොළඹ නගරයේ පිහිටි ජනාධිපති කාර්යාලයෙන් පිටත කඳවුරු බැඳගෙන සිටිති.


දැන් ජනපතිවරයා IMF, ලෝක බැංකුව, චීනය සහ අනෙකුත් ණය දෙන්නන්ගෙන් හදිසි අරමුදල් සොයන අතරම, පුරවැසියන්ට මූලික භාණ්ඩ සහතික කිරීමට රාජපක්ෂ පවුල දැන් සම්පූර්ණ හානි පාලනය කිරීමේ මාදිලියේ සිටී. මහ බැංකුව 1948 දී බ්‍රිතාන්‍යයන්ගෙන් නිදහස ලබා ගැනීමෙන් පසු ප්‍රථම වතාවට විදේශ ණය ආපසු ගෙවීම නතර කර ඇත. බදු කප්පාදුවෙන් පසු ඉහළ ගිය රටේ කොටස් හුවමාරුව, මේ වසරේ ලෝකයේ නරකම කාර්ය සාධනය පෙන්වා ඇති අතර යුද්ධය නිසා ලෝකෙන් කොන් කළ රුසියාවට වඩා පහතින් තිබේ.



එපමණක්ද නොව, 2019 මැතිවරණයෙන් පසු ඔවුන් විසින් ක්‍රියාවට නංවන ලද ප්‍රධාන ප්‍රතිපත්ති දෙකකින් පසුබැසීමටද රාජපක්ෂවරුන්ටද සිදුවී ඇත. මුදල් අමාත්‍ය අලි සබ්රි පැවසුවේ ශ්‍රී ලංකාවේ මූල්‍ය තත්ත්වය ඉහළ නැංවීම සඳහා අගය එකතු කළ බද්ද ඉහළ යා යුතු බවත්, විරුද්ධවාදීන් ගෝඨාභය ජනාධිපති ලෙස දෝෂාභියෝගයක් ගෙන මහින්ද අගමැති ලෙස ඉවත් කිරීමට උත්සාහ කරන බැවින් රාජපක්ෂවරු ජනාධිපති බලතල ආපසු හැරවීමට තීරණයවී ඇති බවත්ය.

"රාජපක්‍ෂලා ඉවත් වෙනවා, නමුත් ඔවුන් යටත් වෙනවා කියලා එයින් අදහස් වෙන්නේ නැහැ" යනුවෙන් ස්වාධීන උපදේශක කණ්ඩායමක් වන ශ්‍රී ලංකා ජාතික සාම මණ්ඩලයේ විධායක අධ්‍යක්ෂ සහ පුවත්පත් තීරු ලිපි රචකයෙකු වන ජෙහාන් පෙරේරා පැවසීය. “රාජපක්ෂලා බයයි තමන් ගියොත් රට තුළත් ඉන් පිටතත් ඔවුන් ඉතා අවදානමට ලක් වෙයි කියලා. ඔවුන් මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම්, යුද අපරාධ චෝදනා සහ දූෂණ චෝදනාවලට මුහුණ දෙනවා.” ඔහු කීය.

පසුගිය වසර 20න් 12ක්ම ශ්‍රී ලංකා ආණ්ඩුවේ ඉහළම තැන් පාලනය කර ඇත්තේ රාජපක්ෂ පවුලේ සාමාජිකයන්ය. ඔවුන්ගේ අධීක්ෂණය යටතේ, විපක්ෂයේ සහ මාධ්‍යවල විචාරකයින් ශ්‍රී ලංකාව "මෘදු ඒකාධිපතිත්වයක්" ලෙස හඳුන්වන අතර රාජපක්ෂවරුන් විස්තර කර ඇත්තේ "The Godfather" චිත්‍රපටයේ තිර නාටකය රචනා කළ මාරියෝ පුසෝ විසින් නිර්මාණය කරන ලද චරිත ලෙසය.

හිටපු ආරක්ෂක ප්‍රධානියෙකු වන 72 හැවිරිදි ගෝඨාභය, 2009 සටන් විරාමයකට පෙර 100,000ක් පමණ මිනිසුන් මරා දැමූ දෙමළ බෙදුම්වාදීන්ට එරෙහි යුද්ධය අවසන් කිරීමට මාරාන්තික අවසාන තල්ලුවක් ගෙන ගියේය. ඔහුගේ සොහොයුරා වන 76 හැවිරිදි මහින්ද, පවුලේ දේශපාලන මොළය වන අතර ජනාධිපති ලෙසත් දෙවරක් අගමැති ලෙසත් කටයුතු කර ඇත. තවත් සහෝදර සහෝදරියන් දෙදෙනෙකු වන 79 හැවිරිදි චමල් සහ 71 හැවිරිදි බැසිල්, වරාය, කෘෂිකර්මය සහ මුදල් කළමනාකරණය කරමින් ස්ථාන සකස් කළහ. ඥාතීන් දුසිම් ගණනක් ඉහළ තනතුරු දරති.

පසුගිය පාලනයෙන් අයහපත් ආර්ථිකයක් රජයට උරුම වූ අතර, එය ද ප්‍රධාන ප්‍රතිපත්තිමය වැරදි සිදු කර ඇති අතර එය හැරවීමට අපොහොසත් වූ බව පසුගියදා ක්‍රීඩා අමාත්‍ය ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වූ ජනාධිපතිගේ බෑණනුවන් වන නාමල් රාජපක්ෂ පැවසීය.

මූලාශ්‍ර ලිපිය-  bloomberg