තායිලන්තය හා කාම්බෝජය අතර නැවතත් ගැටුම්

 තායිලන්තය සහ කාම්බෝජය අතර පවතින දේශසීමා අර්බුදය 2025 වසරේදී නැවතත් උත්සන්න වී ඇති අතර, එය දරුණු ගුවන් ප්‍රහාර, මාරාන්තික ගැටුම් සහ සිවිල් වැසියන් විශාල වශයෙන් අවතැන්වීම්වලට තුඩු දී තිබේ. උබොන් රච්චතානි (Ubon Ratchathani) පළාතේ ඇති වූ ගැටුම්වලින් තායිලන්ත සෙබළෙකු ජීවිතක්ෂයට පත්ව තවත් පිරිසක් තුවාල ලැබීමෙන් අනතුරුව මෙම යුදමය වාතාවරණය වඩාත් තීව්‍ර වී ඇති අතර,

ඊට ක්ෂණික ප්‍රතිචාරයක් ලෙස තායිලන්තය විසින් කාම්බෝජ හමුදා කඳවුරු ඉලක්ක කර ගනිමින් ගුවන් ප්‍රහාර මාලාවක් දියත් කර ඇත. සටන් විරාම ගිවිසුම් උල්ලංඝනය කිරීම සහ ප්‍රහාර ආරම්භ කිරීම සම්බන්ධයෙන් දෙරටම එකිනෙකාට චෝදනා එල්ල කර ගන්නා අතර,

මෙම තත්ත්වය අඛණ්ඩ පළිගැනීම් සහ හමුදා බලය වර්ධනය කර ගැනීමේ චක්‍රයක් නිර්මාණය කර තිබේ.

වසර සියයකට අධික ඉතිහාසයක් ඇති මෙම දේශසීමා අර්බුදය, 1907 වසරේ ප්‍රංශය විසින් සිදු කරන ලද යටත් විජිත සමයේ දේශසීමා නිර්ණයන් පදනම් කරගෙන නිර්මාණය වී ඇති දිගුකාලීන ගැටලුවකි. භූමිය සම්බන්ධයෙන් පවතින අන්‍යෝන්‍ය හිමිකම් ඉල්ලීම් හේතුවෙන් කාලාන්තරයක් තිස්සේ විවිධ ගැටුම් ඇති වී තිබෙන අතර, 2011 වසරේදී ඇති වූ දරුණු ගැටුම්වලට සමාන තත්ත්වයක් 2025 වසරේදී නැවතත් දැකගත හැකිය. 2025 ජූලි මාසයේ හටගත් මෙම ගැටුම් හේතුවෙන් පුද්ගලයන් 48 දෙනෙකු පමණ මියගොස් ඇති අතර, දේශසීමාවේ දෙපසම වෙසෙන 300,000 කට අධික ජනතාවක් අවතැන් වී ඇති බව වාර්තා වේ.

තත්ත්වය තවදුරටත් බරපතල අතට හැරෙමින් 2025 දෙසැම්බර් මාසයේදී නව ගැටුම් සහ ගුවන් ප්‍රහාර වාර්තා වූ අතර, ම

ේ හේතුවෙන් තවත් ජීවිත හානි සිදුවී දහස් ගණනක් සිවිල් වැසියන්ට තාවකාලික ආවරණ සොයා පලා යාමට සිදුව තිබේ. මෙම වර්ධනය වන යුදමය වාතාවරණය හමුවේ තායිලන්තයේ දේශසීමා දිස්ත්‍රික්ක කිහිපයකට යුද නීතිය පනවා ඇති අතර, ඊට ප්‍රතිචාර වශයෙන් තායිලන්ත භාණ්ඩ වර්ග කිහිපයක් ආනයනය කිරීම තහනම් කිරීමට කාම්බෝජ රජය පියවර ගෙන ඇත. මැලේසියානු අගමැති අන්වර් ඊබ්‍රාහිම් සහ හිටපු ඇමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ මැදිහත්වීමෙන් 2025 ජූලි මාසයේදී සටන් විරාම ගිවිසුමක් ඇති කර ගත් අතර, ඔක්තෝබර් මාසයේදී තවත් සාම ගිවිසුමක් අත්සන් තැබුවද, දෙපාර්ශවයම ගිවිසුම් උල්ලංඝනය කළ බවට එකිනෙකාට චෝදනා කිරීම හේතුවෙන් සාමය ස්ථාපිත කිරීමට බාධා එල්ල වී තිබේ.

කාම්බෝජය මෙම ගැටලුව සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ මැදිහත්වීම හෝ ජාත්‍යන්තර අධිකරණයේ සහාය අපේක්ෂා කරන අතර, තායිලන්තය ද්විපාර්ශ්වික සාකච්ඡා මාර්ගයෙන් විසඳුම් සෙවීමට වඩාත් නැඹුරුතාවක් දක්වයි. 2025 දෙසැම්බර් මාසය වන විට මෙම කලාපීය වාතාවරණය අතිශය අවිනිශ්චිත හා පුපුරන සුලු තත්ත්වයක පවතින අතර, දෙරටේම හමුදා දැඩි සීරුවෙන් තබා ගනිමින් තවදුරටත් ගැටුම් වර්ධනය වීම වැළැක්වීම සඳහා රාජ්‍යතාන්ත්‍රික උත්සාහයන් දියත් කරමින් පවතී. මෙම ගැටුම සිවිල් ජන ජීවිතයට සහ කලාපීය ස්ථාවරත්වයට අඛණ්ඩව දැඩි බලපෑම් එල්ල කරමින් පවතින අතර, අර්බුදය වහා විසඳා නොගතහොත් තවදුරටත් හමුදා ක්‍රියාමාර්ගවලට එළැඹිය හැකි බවට දෙරටේම රජයන් අනතුරු අඟවා ඇත.