report-on-financial-intelligence-information-requested-by-the-central-bank-of-sri-lanka-from-foreign-countries

2025 වසරේ මුල් මාස හය තුළ ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවට අනුබද්ධ මූල්‍ය බුද්ධි ඒකකය (FIU) මූල්‍ය අපරාධ සම්බන්ධයෙන් විමර්ශනය කිරීම සඳහා විදෙස් රටවල් රැසකින් බුද්ධි තොරතුරු ඉල්ලා තිබේ. ඒකකය විසින් නිකුත් කරන ලද නවතම අර්ධ වාර්ෂික සංඛ්‍යාලේඛනවලට අනුව, එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයෙන් සිව් වතාවක්, සිංගප්පූරුවෙන් තුන් වතාවක් සහ ඉන්දියාව, ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, හොංකොං, එක්සත් රාජධානිය සහ තායිලන්තය යන රටවලින් දෙවතාව බැගින් ද

තොරතුරු ඉල්ලා ඇත. මීට අමතරව ප්‍රංශය, බෙල්ජියම, ෆින්ලන්තය, කැනඩාව, ස්පාඤ්ඤය, ඉන්දුනීසියාව සහ මැඩගස්කරය යන රටවලින් ද එක් වරක් බැගින් බුද්ධි තොරතුරු ඉල්ලා තිබේ.

එමෙන්ම, බංග්ලාදේශයෙන් දෙවරක් ද, නවසීලන්තය, ඉන්දියාව සහ නෙදර්ලන්තය යන රටවලින් එක් වරක් බැගින් ද ශ්‍රී ලංකාවේ මූල්‍ය බුද්ධි ඒකකය වෙත බුද්ධි තොරතුරු සඳහා ඉල්ලීම් ලැබී ඇත.

මූල්‍ය බුද්ධි ඒකකයක් විසින් මෙලෙස බුද්ධි තොරතුරු ඉල්ලීමක් යනු මුදල් විශුද්ධිකරණය හෝ ත්‍රස්තවාදයට මුදල් සැපයීම වැනි සැකකටයුතු මූල්‍ය ක්‍රියාකාරකම් විමර්ශනය කිරීම සඳහා බැංකු වැනි ආයතනවලින් හෝ නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතනවලින් විධිමත් ලෙස තොරතුරු ඉල්ලා සිටීමයි. මූල්‍ය බුද්ධි ඒකක නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතන නොවන බැවින්, මූල්‍ය දත්ත විශ්ලේෂණයට, නීති විරෝධී රටා හඳුනා ගැනීමට සහ මූල්‍ය අපරාධවලට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා ක්‍රියාකාරී බුද්ධි තොරතුරු සැපයීමට මෙම ඉල්ලීම් තීරණාත්මක වේ.

මෙම වසරේ ජනවාරි සිට ජූනි දක්වා වූ මාස හයක කාලය තුළ මූල්‍ය බුද්ධි ඒකකය වෙත 'සැකකටයුතු ගනුදෙනු වාර්තා' (STRs) 1,468 ක් ලැබී ඇති බව දත්ත අනාවරණය කරයි. මෙය 2024 වසරේ අදාළ කාල සීමාව තුළ ලැබුණු වාර්තා 879 ට සාපේක්ෂව සැලකිය යුතු ඉහළ යාමකි. මෙම වාර්තාවලින් අති බහුතරය, එනම් සියයට 89 ක් (89%) ලැබී ඇත්තේ බලපත්‍රලාභී බැංකු මගිනි. කෙසේ වෙතත්, පසුගිය වසරේ එම කාලය තුළ බැංකුවලින් ලැබුණු වාර්තා ප්‍රතිශතය සියයට 91 ක් (91%) වූ අතර, මේ වසරේ එය සුළු වශයෙන් පහළ ගොස් තිබීම විශේෂත්වයකි. ඊට සමගාමීව, බලපත්‍රලාභී මූල්‍ය සමාගම් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද සැකකටයුතු ගනුදෙනු වාර්තා ප්‍රමාණය පසුගිය වසරේ සියයට පහේ (5%) සිට මේ වසරේ සියයට හත (7%) දක්වා ඉහළ ගොස් ඇත.

බැංකු විසින් වාර්තා කරන ලද මෙම සැකකටයුතු ගනුදෙනු අතරින්,

ගනුදෙනුකරුවෙකුගේ සාමාන්‍ය ගනුදෙනු රටාවට නොගැලපෙන අසාමාන්‍ය ලෙස විශාල මුදල් තැන්පත් කිරීම් හෝ ආපසු ගැනීම් සම්බන්ධ වාර්තා සියයට 19 ක් (19%) වේ. නිශ්චිත ආර්ථිකමය පදනමක් නොමැති ගනුදෙනු සියයට 17 ක් (17%) ලෙසත්, වෙළෙඳාම පදනම් කරගත් මුදල් විශුද්ධිකරණය පිළිබඳ සැකයන් සියයට 16 ක් (16%) ලෙසත් දෙවන සහ තෙවන ස්ථානවල පවතී. වෙළෙඳ ගනුදෙනු උපයෝගී කරගනිමින් අපරාධවලින් උපයාගත් මුදල්වල නියම ස්වභාවය වසන් කරමින් එම අගය මාරු කිරීමේ ක්‍රියාවලිය වෙළෙඳාම පදනම් කරගත් මුදල් විශුද්ධිකරණය ලෙස අර්ථ දැක්වේ.

සැකකටයුතු ගනුදෙනු වාර්තා (STRs) යනු මුදල් විශුද්ධිකරණය හෝ ත්‍රස්තවාදී මූල්‍ය සම්පාදනය වැනි නීති විරෝධී මූල්‍ය ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳව මූල්‍ය ආයතන විසින් ජාතික මූල්‍ය බුද්ධි ඒකකය වෙත ගොනු කරනු ලබන විධිමත් ලේඛන වේ. මෙම වාර්තා, නීති විරෝධී මූල්‍ය ප්‍රවාහයන් සහ අසාමාන්‍ය පාරිභෝගික හැසිරීම් පිළිබඳ බුද්ධි තොරතුරු ලබා දෙමින් මූල්‍ය අපරාධ හඳුනා ගැනීමට, විමර්ශනය කිරීමට සහ වැළැක්වීමට නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතන සඳහා අත්‍යවශ්‍ය මෙවලමක් ලෙස ක්‍රියා කරයි.