නේපාල හිටපු අගවිනිසුරුවරිය සුෂිලාගේ නම අගමැති තනතුරට නම් කරත් ජනපති කැමති නෑලු

 නේපාලයේ ජෙන්-Z ව්‍යාපාරයෙන් පසුව ඇති වූ ප්‍රචණ්ඩත්වය මේ වන විට සමථයකට පත්ව ඇත. කාට්මන්ඩු නගරය ඇතුළු රටේ විවිධ ප්‍රදේශවල තත්ත්වය යථා තත්ත්වයට පත්වෙමින් තිබේ. අතුරු ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීමේ කටයුතු වේගවත් වී ඇත. ජනාධිපති රාම්චන්ද්‍ර පවුඩෙල්ගේ නිල නිවසේ ප්‍රමාද වනතුරුම රැස්වීම් පැවැත්වුවද නව ආණ්ඩුවේ ප්‍රධානියා කවුරුන්ද යන්න තවමත් පැහැදිලි නැත.

ජෙන්-Z ව්‍යාපාරය, බාලෙන් ෂා සහ කුල්මන් ඝිසින් ඇතුළු බොහෝ දෙනෙකු සුෂිලා කාර්කිගේ නමට එකඟ වී ඇති බවත්, යුද හමුදාපති අශෝක් රාජ් සිග්දෙල් පවා ඊට එකඟතාව පළ කර ඇති බවත් පැවසේ. එසේ නම් සුෂිලා කාර්කිගේ නම ප්‍රකාශ කිරීමට ප්‍රමාද වන්නේ ඇයි?

ජෙන්-Z ව්‍යාපාරය අතරතුර කාට්මන්ඩු සිට නේපාලයේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ දක්වා ප්‍රචණ්ඩත්වය පැතිර ගොස් කේ.පී. ශර්මා ඔලි අගමැති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස් වූ විට, විරෝධතාකරුවන් කාට්මන්ඩු නගරාධිපති සහ රැප් ගායක බාලෙන් ෂා ඔවුන්ගේ නායකයා ලෙස සලකනු ලැබීය. ඒ මොහොතේ බාලෙන් ෂා අතුරු ආණ්ඩුවේ ප්‍රධානියා වනු ඇති බවක් පෙනෙන්නට තිබුණි.

කෙසේ වෙතත්, පසුව විරෝධතාකරුවන් දූෂණ චෝදනා මත සිරගත කර සිටි හිටපු නියෝජ්‍ය අග්‍රාමාත්‍ය රබී ලාමිචානේ ද නිදහස් කර ගත් නිසා ඔහුගේ නම ද තරගයට එක් විය. ඉන් අනතුරුව කුල්මන් ඝිසින් සහ සුදන් ගුරුංගේ නම් ද ඉදිරිපත් වූ නමුත් ක්‍රමක්‍රමයෙන් සියල්ලෝම තම නම් ඉල්ලා අස්කර ගත්හ. බාලෙන් ෂා සුෂිලා කාර්කිට ප්‍රසිද්ධියේ සිය සහයෝගය පළ කළේය.

සුෂිලා කාර්කිගේ නම ප්‍රකාශයට පත් නොකරන්නේ ඇයි?

යුද හමුදාපතිවරයා ජෙන්-Z විරෝධතාකරුවන් සමඟ පැවති හමුවකදී අතුරු ආණ්ඩුව නියෝජනය කරන්නේ ඔවුන් පවසන අය බවට සහතිකයක් ලබා දුන්නේය. කෙසේ වෙතත්, මේ අතර, නේපාලයේ ජනාධිපති රාම්චන්ද්‍ර පවුඩෙල් සුෂිලා කාර්කි අතුරු අගමැති ධුරයට පත් කිරීමට පක්ෂව නොමැති බව හෙළි වී තිබේ. ඕනෑම අර්බුදයකට විසඳුමක් වත්මන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ රාමුව තුළින්ම සෙවිය යුතු බවට ඔහු අවධාරණය කර ඇත. ඔහුගේ මෙම ස්ථාවරයට නේපාල කොන්ග්‍රස් පක්ෂය, සීපීඑන් (යූඑම්එල්), මාඕවාදී සහ මදේශ් පදනම් කරගත් කණ්ඩායම් ඇතුළු ප්‍රධාන පක්ෂවල සහය ලැබී ඇත.



සුෂිලා කාර්කිට මෙය ගැටළුවක් වන්නේ ඇයි?

නේපාලයේ මේ වන විට යුද හමුදාපතිවරයා සහ ජනාධිපතිවරයා අතර ගැටුම්කාරී තත්ත්වයක් දක්නට ලැබේ. යුද හමුදාපතිවරයා විරෝධතාකරුවන්ගේ ඉල්ලීම් පිළිගත යුතු බවට පවසන අතර, ජනාධිපතිවරයා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව උපුටා දක්වයි. නේපාල ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අනුව විශ්‍රාමික විනිසුරුවරයෙකුට දේශපාලන හෝ ව්‍යවස්ථාපිත තනතුරක් දැරිය නොහැකිය. සුෂිලා කාර්කි නේපාල ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ ප්‍රධාන විනිසුරුවරිය ලෙස කටයුතු කර ඇත. ජනාධිපති පවුඩෙල් නැවත නැවතත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අවධාරණය කරන්නේ මේ හේතුව නිසාය.

සුෂිලා කාර්කි කවුද?

සුෂිලා කාර්කි නේපාලයේ පළමු අගවිනිසුරුවරියයි. ඇය මහේන්ද්‍ර මොරංග විද්‍යාලයෙන් උපාධිය ලබා බරණාස් හින්දු විශ්වවිද්‍යාලයෙන් දේශපාලන විද්‍යාව පිළිබඳ ශාස්ත්‍රපති උපාධියක් ලබා ගත්තාය. පසුව ඇය නේපාලයේ ත්‍රිභුවන විශ්වවිද්‍යාලයෙන් නීති උපාධිය ලබා ගත්තාය. සුෂිලා කාර්කි 1979 දී නීතිඥ වෘත්තිය ආරම්භ කළ අතර 2007 දී ජ්‍යෙෂ්ඨ නීතිඥවරියක් බවට පත් විය. 2009 දී ඇය නේපාල ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අධිනීතිඥ විනිසුරුවරියක් ලෙස පත් වූ අතර 2010 දී ස්ථිර විනිසුරුවරියක් බවට පත් විය. 2016 ජූලි 11 සිට 2017 ජූනි 6 දක්වා ඇය නේපාලයේ අගවිනිසුරු ලෙස සේවය කළාය.



අගවිනිසුරු ලෙස කටයුතු කරන කාලය තුළ සුෂිලා කාර්කි දූෂණයට එරෙහිව දැඩි ක්‍රියාමාර්ග ගත්තාය. ඇය පුරවැසිභාවය, පොලිස් පත්වීම්වල වංචා, කඩිනම් අධිකරණ පිහිටුවීම සහ දූෂණ සම්බන්ධ වෙනත් කාරණා සම්බන්ධයෙන් වැදගත් තීන්දු රැසක් ලබා දුන්නාය. සුෂිලා කාර්කි කෙතරම් ක්‍රියාකාරී වූවා ද යත්, දේශපාලන පක්ෂවලට එය අර්බුදයක් ලෙස පෙනුනි. 2017 දී නේපාලයේ දේශපාලන පක්ෂ ඇයට එරෙහිව පාර්ලිමේන්තුවේ දෝෂාභියෝග යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කළ අතර, නේපාල ජනතාව එයට විරුද්ධ වූ නිසා එම යෝජනාව ඉල්ලා අස්කර ගන්නා ලදී.

ඉන්දියාව සම්බන්ධයෙන් සුෂිලාගේ ස්ථාවරය කුමක්ද?

සුෂිලා කාර්කි නේපාලය සහ ඉන්දියාව අතර සබඳතා ශක්තිමත් කිරීමට පක්ෂපාතී වේ. අග්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර මෝදි හොඳ කාර්යයක් කරන බව ඇය විශ්වාස කරයි. මෑතකදී ඇය අගමැති මෝදිගේ වැඩකටයුතු අගය කරමින්, තමාට මෝදි මහතා ගැන හොඳ අදහසක් ඇති බව පැවසුවාය. තවද ඉන්දියාව සහ නේපාලය අතර පවතින්නේ ඉතා පැරණි හා ගැඹුරු සබඳතාවක් බව ඇය පැවසුවාය. දෙරට අතර ඥාතීන් හා මිත්‍ර සබඳතා පවතින බව ද ඇය පැවසුවාය. සබඳතා අතර ඉඳහිට සුළු ගැටුම් ඇති වුවද, ඒවා ශක්තිමත්ව පවතින බව කාර්කි පැහැදිලි කළාය.