හැමදේම ෆේස් බුක් දාන්න එපා

අද වන විට ලෝකය විශ්ව ගම්මානයක් බවට පත්ව ඇත. කොතරම් දුරක සිට වුවද, ක්ෂණිකව ලෝකයේ අනෙක් කෙළවරේ සිදුවන දේ දැකගැනීමට හැකිය. මෙම තාක්ෂණික දියුණුව සමඟම ෆේස්බුක්, ට්විටර්, ස්කයිප්, වයිබර්, වට්ස්ඇප් වැනි සමාජ ජාල වෙබ් අඩවි හරහා මිතුරු සම්බන්ධතා පවත්වාගැනීම ඉතා පහසු කාර්යයක් බවට පත්ව තිබේ. 

එහෙත් මේ සරල පෙනුම පිටුපස සැඟවුණු අවදානම් සරල නොවේ. අපගේ ජීවිතයේ සියලු තොරතුරු අන්තර්ජාලය හරහා බෙදාගැනීම, එක් අවස්ථාවක විශාල අවදානමක් විය හැකිය. එබැවින් පෞද්ගලිකත්වය ආරක්ෂා කරගනිමින් සමාජ ජාල භාවිතා කිරීම සෑම පුද්ගලයෙකුගේම අවධානයට ලක්විය යුතු කරුණකි.

ශක්තිමත් මුරපද භාවිතා කිරීමේ වැදගත්කම

මුරපදයක් තෝරාගැනීමේදී බොහෝ කරුණු කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ යුතුය. "නම1234" වැනි සරල මුරපද ඕනෑම අයෙකුට පහසුවෙන් අනුමාන කළ හැකිය. මුරපදයක් සකස් කිරීමේදී අඩවිය විසින් ඉල්ලා සිටින කැපිටල් අකුරු, සාමාන්‍ය අකුරු, ඉලක්කම් සහ සංකේත සියල්ල භාවිතා කරමින් ශක්තිමත් මුරපදයක් නිර්මාණය කර ගැනීම වැදගත්ය.

තවද, ද්විත්ව සාධක සත්‍යාපනය (Two Factor Authentication) භාවිතා කිරීම ඉතා වැදගත්ය. මෙහිදී මුරපදය ඇතුළත් කළද, නැවත තහවුරු කිරීමකින් තොරව ගිණුමට පිවිසීමට නොහැකි වේ. මුරපදය ඇතුළත් කර පිවිසීමට උත්සාහ කරන විට, ජංගම දුරකථනයට පණිවිඩයක් ලැබී පිවිසීමට උත්සාහ කරන්නේ ඔබම ද යන්න තහවුරු කරගැනීමට අවස්ථාව ලැබේ. මෙය ද ආරක්ෂාව සඳහා හොඳම ක්‍රමයකි.

පෞද්ගලික තොරතුරු හා ඡායාරූප බෙදාගැනීමේ ප්‍රවේශම

අතිශයින් පෞද්ගලික තොරතුරු හා පෞද්ගලිකත්වය ප්‍රදර්ශනය කෙරෙන ඡායාරූප කිසි විටෙකත් අන්තර්ජාලයට නිකුත් නොකළ යුතුය. සමාජ ජාල වෙබ් අඩවි බොහෝ විට නම, ගම, උපන් දිනය, අධ්‍යාපන ආයතන ආදී තොරතුරු ඉල්ලා සිටිය ද, එම තොරතුරු ලබාදීමේදී ඉතා පරිස්සම් විය යුතුය. තොරතුරු හා ඡායාරූප ඇතුළත් කරන අවස්ථාවලදී, හැකි තාක් දුරට ආරක්ෂක සැකසුම් සකස් කර, පෙනෙන්නට හැකි වන්නේ ඔබට හෝ ඔබේ මිතුරන්ට පමණක් යන්න තහවුරු කර ගත යුතුය.

අන්තර්ජාලයට නිකුත් කරන ඡායාරූප හෝ තොරතුරු නිසා අපි නොසිතන ආකාරයේ විශාල හානි පෞද්ගලික ජීවිතයට සිදුවිය හැකිය. එබැවින් අවදානමට ලක්වීමට පෙර එය වළක්වා ගැනීම වඩාත් සුදුසුය.

අනවශ්‍ය මිතුරු සම්බන්ධතා පිළිබඳ අවධානය

හඳුනන හා නොහඳුනන ඕනෑම අයෙකුගෙන් මිතුරු ඉල්ලීම් ලැබිය හැකිය. ඒ අතර අසභ්‍ය නම්, ගම් හා ඡායාරූප සමඟ පවා ඉල්ලීම් ලැබෙන අතර, ඉතා සාමාන්‍ය පෙනුමක් ඇති ව්‍යාජ ඉල්ලීම් ද ලැබිය හැකිය. එබැවින් ඕනෑම ඉල්ලීමක් පිළිගැනීමට පෙර, අදාළ පැතිකඩ ගැන හොඳින් සොයා බැලීමෙන් තොරව ඉල්ලීම් පිළිගෙන ගිණුමට එක් කර නොගත යුතුය.

හොඳම ක්‍රමය වන්නේ සැබෑ ජීවිතයේදී නොහඳුනන කිසිදු පුද්ගලයෙකු සමාජ ජාල තුළදී ද සම්බන්ධ කර නොගැනීමයි. මාර්ගගත මිතුරුකම් කිසිසේත් විශ්වාස කළ නොහැකිය.

එදිනෙදා ජීවිතය බෙදාගැනීමේදී සැලකිලිමත් විය යුතු කරුණු

බොහෝ දෙනා එදිනෙදා ජීවිතයේ සිදුවීම් හා යන එන ස්ථාන වල ඡායාරූප ගෙන සියලු දෙනාට පෙනෙන පරිදි පළ කිරීමට කැමතිය. එහෙත් එය ද අහිතකර විය හැකිය. අන් අය නිරීක්ෂණය කරන්නන්ට ඔබ ගමන් කරන ස්ථාන, ඔබේ සමීප මිතුරන් ආදී සියලු තොරතුරු තේරුම් ගැනීමට හැකි වන ආකාරයට අන්තර්ජාලයට ඡායාරූප, තත්ව යාවත්කාලීන කිරීම්, අදහස් දැක්වීම් ආදිය පළ නොකළ යුතුය.

පෞද්ගලික ගැටලු ප්‍රසිද්ධියේ සාකච්ඡා කිරීමෙන් වැළකිය යුතුය. එවැනි තොරතුරුවලින් අයුතු ප්‍රයෝජන ගැනීමට බලා සිටින පුද්ගලයන් බොහෝ විය හැකිය. සමහර තොරතුරු ප්‍රසිද්ධ කිරීමට වඩා පෞද්ගලිකව භුක්ති විඳීම වඩාත් සුදුසුය.

පොදු පරිගණක භාවිතයේදී සැලකිලිමත් විය යුතු කරුණු

අන්තර්ජාලයට පිවිසීමට භාවිතා කරන පරිගණකය පිළිබඳව ද අවධානය යොමු කිරීම ඉතා වැදගත්ය. පෞද්ගලික පරිගණකයක් හෝ පෞද්ගලික ජංගම දුරකථනයක් භාවිතා කරමින් අන්තර්ජාලයට පිවිසෙන විට ගැටලුවක් ඇති නොවේ. එහෙත් එවැනි උපකරණ ද සෑම විටම අන් අයට පරිශීලනය කළ නොහැකි ලෙස මුරපද යොදා අගුලු දැමීමට සැලකිලිමත් විය යුතුය.

කාර්යාල හෝ සයිබර් කැෆේ වැනි පොදු ස්ථානවල පරිගණක භාවිතා කරමින් අන්තර්ජාලයට පිවිසෙන විට, හැකි තාක් දුරට පෞද්ගලික බ්‍රවුසර් (Private Browser) මාදිලිය භාවිතා කිරීම වැදගත්ය. එවිට ඔබේ මුරපද හා බ්‍රවුසර් ඉතිහාසය සුරැකීමට ලක් නොවේ. තවද, පරිගණක භාවිතය අවසන් කර නැඟිට යාමට පෙර, සෑම විටම පිවිසුණු සියලුම ගිණුම්වලින් පිටවීමට (Log Out) මතක තබා ගත යුතුය.

සමාජ ජාල භාවිතයේදී පුද්ගල ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීමේ වැදගත්කම

දිනෙන් දින ඩිජිටල් තාක්ෂණය දියුණු වන මෙම යුගයේ, පුද්ගල ආරක්ෂාව තහවුරු කර ගැනීම සෑම පුද්ගලයෙකුගේම වගකීමකි. අපගේ පෞද්ගලික තොරතුරු අන්තර්ජාලය හරහා බෙදාගන්නා ආකාරය පිළිබඳව දැඩි සැලකිල්ලක් දැක්වීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.

ශක්තිමත් මුරපද භාවිතා කිරීම, ද්විත්ව සාධක සත්‍යාපනය සක්‍රිය කිරීම, පෞද්ගලික තොරතුරු සීමිත පිරිසකට පමණක් පෙනෙන පරිදි සැකසීම, නොහඳුනන පුද්ගලයන්ගේ ඉල්ලීම් ප්‍රතික්ෂේප කිරීම, පොදු පරිගණක භාවිතයේදී අතිරේක ආරක්ෂක පියවර ගැනීම ආදී ක්‍රියාමාර්ග හරහා අපගේ ඩිජිටල් පැවැත්ම ආරක්ෂිත කර ගත හැකිය.

අවසාන වශයෙන්, සමාජ ජාල මාධ්‍ය අපගේ ජීවිතයට ගෙන එන පහසුව හා ප්‍රතිලාභ අගය කරන අතරම, එහි ඇති සැඟවුණු අවදානම් පිළිබඳව ද දැනුවත්ව, වගකීමෙන් යුතුව භාවිතා කිරීම අපගේ ඩිජිටල් ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීමට උපකාරී වනු ඇත.
(සුලක්ෂ්‍යා නිර්මාණී)