නබිතුමන්ගේ උපහාස කාටූනයක් නිසා තුර්කියේ ගැටුම්කාරී තත්වයක්

 උපහාසාත්මක සඟරාවක මුහම්මද් නබිතුමන්ගේ කාටූනයක් පළ කර ඇති බවට නැගුණු චෝදනා හේතුවෙන්, සඳුදා දින තුර්කියේ ඉස්තාන්බුල් නුවර ගැටුම්කාරී තත්වයක් හටගත්තේය. එම අවස්ථාවේදී කලහකාරී පිරිසක් විසුරුවා හැරීම සඳහා පොලීසිය විසින් රබර් උණ්ඩ සහ කඳුළු ගෑස් ප්‍රහාර එල්ල කරන ලදී. 

මෙම ගැටුම් ඇතිවූයේ, ලෙමාන් (LeMan) සඟරාව "ආගමික සාරධර්මවලට ප්‍රසිද්ධියේ අපහාස වන" කාටූනයක් පළ කර ඇතැයි යන චෝදනාව මත එහි කර්තෘවරුන් අත්අඩංගුවට ගන්නා ලෙස ඉස්තාන්බුල්හි ප්‍රධාන අභිචෝදකවරයා නියෝග කිරීමෙන් අනතුරුවය.

එම සඟරාවේ ප්‍රධාන කර්තෘ, ටුන්චේ අක්ගුන් (Tuncay Akgun) පැවසුවේ එම රූපය වැරදි ලෙස අර්ථකථනය කර ඇති බවයි.

“මෙම කාටූනය කිසිසේත්ම මුහම්මද් නබිතුමන්ගේ චිත්‍රයක් නොවේ," ඔහු ඒ.එෆ්.පී. පුවත් සේවයට පැවසීය. “මෙම නිර්මාණය තුළ, ඊශ්‍රායල බෝම්බ ප්‍රහාරවලින් මියගිය මුස්ලිම් ජාතිකයෙකුගේ නම 'මුහම්මද්' ලෙස මනඃකල්පිතව යොදාගෙන තිබේ.

ඉස්ලාමීය ලෝකයේ මිලියන 200කට අධික ජනතාවක් මුහම්මද් යන නමින් හැඳින්වේ.”

“එය මුහම්මද් නබිතුමන් සමඟ කිසිඳු සම්බන්ධයක් නැත. අපි කිසිදා එවැනි අවදානමක් ගන්නේ නැත.”

මෙම පුවත පළ වීමත් සමඟ, කෝපයට පත් විරෝධතාකරුවන් ඉස්තාන්බුල් නගර මධ්‍යයේ පිහිටි, ලෙමාන් සඟරාවේ කාර්ය මණ්ඩලය නිතර ගැවසෙන බාර් එකකට පහර දී, පොලීසිය සමඟ උණුසුම් පොරබැදීම් ඇති කර ගත් බව ඒ.එෆ්.පී. වාර්තාකරුවෙකු පැවසීය.

මෙම සුළු ගැටුම්, පුද්ගලයන් 250ත් 300ත් අතර සංඛ්‍යාවක් සහභාගී වූ මහා ගැටුම් බවට ඉක්මනින්ම වර්ධනය වූ බව එම වාර්තාකරු සඳහන් කළේය.

1991 දී ආරම්භ කරන ලද ලෙමාන් සඟරාව, එහි දේශපාලන උපහාසය සඳහා ප්‍රසිද්ධියක් උසුලන අතර, කොන්සර්වේටිව් පාර්ශවයන්ගේ දිගුකාලීන හිසරදයක් බවට පත්ව තිබේ. විශේෂයෙන්ම, මුහම්මද් නබිතුමන්ගේ කාටූන් පළ කිරීම හේතුවෙන් 2015 දී ප්‍රංශයේ පැරිස් නුවර චාලි හෙබ්දෝ (Charlie Hebdo) කාර්යාලයට ඉස්ලාමීය තුවක්කුකරුවන් පහර දී 12 දෙනෙකු මරා දැමූ සිදුවීමෙන් පසු, ලෙමාන් සඟරාව චාලි හෙබ්දෝ වෙත සහය පළ කිරීමත් සමඟ මෙම තත්ත්වය උත්සන්න විය.

ස්වදේශ කටයුතු අමාත්‍ය අලි යෙර්ලිකායා (Ali Yerlikaya) X සමාජ මාධ්‍යයේ සටහනක් තබමින් පැවසුවේ, මෙම රූපයට වගකිව යුතු කාටූන් ශිල්පියා මෙන්ම ලෙමාන් සඟරාවේ ග්‍රැෆික් නිර්මාණ ශිල්පියා ද පොලීසිය විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන ඇති බවයි.

"'ඩී.පී. (DP)' නැමැති මෙම නින්දිත චිත්‍රය ඇඳි පුද්ගලයා අල්ලා අත්අඩංගුවට ගෙන ඇත," ඔහු එහි ලියා තිබිණි. "මෙම නිර්ලජ්ජිත පුද්ගලයන් නීතිය හමුවේ වගවීමට සිදුවනු ඇත," යනුවෙන් ඔහු වැඩිදුරටත් සඳහන් කළේය.

අත්අඩංගුවට ගැනීමේ වරෙන්තුවේ ලෙමාන් සඟරාවේ ප්‍රධාන කර්තෘ සහ එහි කළමනාකාර කර්තෘගේ නම් ද සඳහන් වන බව මාධ්‍ය වාර්තා කළේය.

X සමාජ මාධ්‍යයේ සටහන් පෙළක් තබමින් ලෙමාන් සඟරාව එම කාටූනය ආරක්ෂා කළ අතර, ප්‍රකෝපකාරී තත්වයක් ඇති කිරීම සඳහා එය හිතාමතාම වැරදි ලෙස අර්ථකථනය කර ඇති බව පැවසීය.

“කාටූන් ශිල්පියාට අවශ්‍ය වූයේ ඊශ්‍රායලය විසින් මරා දමන ලද මුස්ලිම් ජාතිකයෙකු නිරූපණය කරමින්, පීඩිත මුස්ලිම් ජනතාවගේ නිවැරදිභාවය පෙන්වා දීමටය. ආගමික සාරධර්ම අවතක්සේරු කිරීමේ කිසිදු අරමුණක් ඔහුට නොතිබිණි," යැයි එහි සඳහන් විය. “අපගේ නබිතුමන්ගේ නිරූපණයක් එහි නොමැති නිසා අප මත පටවා ඇති මෙම කැලැල අපි පිළි නොගනිමු. කාටූනය මේ ආකාරයෙන් අර්ථකථනය කිරීමට ඉතා ද්වේෂසහගත පුද්ගලයෙකු අවශ්‍ය වේ.”