2025 වසරේ ජූනි මාසයේදී, ශ්රී ලංකාව ඇතුළු ගැටුම්වලින් පීඩාවට පත් රටවල් ගණනාවක යුද අපරාධ විමර්ශනය කිරීම සහ වගවීම ප්රවර්ධනය කිරීම සඳහා කැපවූ වැඩසටහන් විස්සකට ආසන්න සංඛ්යාවකට ලබා දෙන එක්සත් ජනපද අරමුදල් නතර කිරීමට ධවල මන්දිරය නිර්දේශ කර තිබේ. මෙම පියවර, වත්මන් පරිපාලනයේ "ඇමරිකාව පළමුව" ප්රවේශය යටතේ එක්සත් ජනපද විදේශ ආධාර ප්රමුඛතා පිළිබඳව සිදුකරන පුළුල් නැවත ඇගයීමක කොටසක් ලෙස හඳුනාගෙන ඇත.
එක්සත් ජනපද කළමනාකරණ සහ අයවැය කාර්යාලය විසින් මෙම නිර්දේශය නිකුත් කර ඇති අතර, එමගින් දේශීය වශයෙන් යුක්තිය ඉටුකිරීමේ ප්රයත්නයන්ට සහ සාහසික ක්රියා හා යුද අපරාධ සම්බන්ධ සාක්ෂි එක්රැස් කිරීමට සහාය වන, රාජ්ය දෙපාර්තමේන්තුව විසින් දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ අරමුදල් සපයන ලද වැඩසටහන් අවසන් කිරීමට යෝජනා කර තිබේ. මෙම යෝජනාවෙන් බලපෑමට ලක්වන රටවල් අතරට ශ්රී ලංකාව, මියන්මාරය, සිරියාව, යුක්රේනය, ඉරාකය, නේපාලය, කොලොම්බියාව, බෙලරූස්, සුඩානය, දකුණු සුඩානය, ඇෆ්ගනිස්ථානය සහ ගැම්බියාව ඇතුළත් වේ.
යුක්රේනයේ 'ග්ලෝබල් රයිට්ස් කම්ප්ලයන්ස්' ව්යාපෘතිය වැනි යුද අපරාධ නඩු පැවරීම් සහ ලේඛනගත කිරීම් සඳහා ආධාර කරන වැඩසටහන් මෙන්ම ශ්රී ලංකාවේ ක්රියාත්මක වන ඒ හා සමාන විමර්ශන සහ වගවීමේ ප්රයත්නයන් ද මෙම අරමුදල් කප්පාදුවේ අවදානමට ලක්වී ඇත.
මෙම නිර්දේශය තවමත් අවසන් තීරණයක් නොවන අතර, නිශ්චිත වැඩසටහන් අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යාමේ අවශ්යතාව සාධාරණීකරණය කරමින් අභියාචනයක් ඉදිරිපත් කිරීමට රාජ්ය දෙපාර්තමේන්තුවට 2025 ජූලි 11 වනදා දක්වා අවස්ථාව පවතී. කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජනපද නිලධාරීන් සහ අභ්යන්තර ආරංචි මාර්ග පෙන්වා දෙන්නේ මෙම වැඩසටහන් බොහොමයක් ආරක්ෂා කර ගැනීමට හෝ නැවත ස්ථාපිත කිරීමට බොහෝ දුරට ඉඩක් නොමැති බවයි. යුක්රේනයට සහාය වන සමහර වැඩසටහන් වැනි සුළු සංඛ්යාවක් පමණක් ඉතිරි කර ගැනීමට ඉතා සුළු ඉඩකඩක් පැවතිය හැකි බවද එම ආරංචි මාර්ග සඳහන් කරයි.
විශේෂයෙන්ම ශ්රී ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධයෙන් පසුව ක්රියාත්මක වූ යුද අපරාධ විමර්ශන සහ සංක්රාන්ති යුක්තිය පිළිබඳ වැඩසටහන් සඳහා එක්සත් ජනපද අරමුදල් විශාල වශයෙන් උපකාරී විය. ය
ෝජිත අරමුදල් කප්පාදුව හේතුවෙන්, යුද අපරාධ ලේඛනගත කිරීමට සහ නඩු පැවරීමට දරන අඛණ්ඩ ප්රයත්නයන් අඩපණ වනු ඇති අතර, එමගින් දේශීය සහ ජාත්යන්තර වගවීමේ යාන්ත්රණයන් දුර්වල වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. විචාරකයින් තර්ක කරන්නේ මෙම ප්රතිපත්තිය ගෝලීය මානව හිමිකම් සහ යුක්තිය සම්බන්ධ ගැටළුවලදී එක්සත් ජනපද නායකත්වයෙන් පසුබැසීමක් සනිටුහන් කරන බවයි. එමෙන්ම, මෙවැනි විමර්ශන දැනටමත් දේශපාලනික වශයෙන් සංවේදී වී ඇති රටවල දඬුවම් නොලබා සිටීමේ තත්ත්වය තවදුරටත් දිරිගැන්වීමට මෙය හේතු විය හැකි බවට ද ඔවුහු පෙන්වා දෙති.
මෙම යෝජිත කප්පාදුව, 2025 ජනවාරි මාසයේදී නිකුත් කරන ලද විධායක නියෝගයක් සමඟ ආරම්භ වූ, එක්සත් ජනපද විදේශ ආධාර පුළුල් ලෙස අත්හිටුවීමේ සහ නැවත ඇගයීමේ කොටසකි. මෙම ආධාර අත්හිටුවීම දැනටමත් ශ්රී ලංකාවේ ක්රියාත්මක වන වැඩසටහන් රැසකට බලපා ඇති අතර, එය යුද අපරාධ විමර්ශනවලට පමණක් සීමා නොවී, පුළුල් පරාසයක විහිදුනු සංවර්ධන සහ මානුෂීය ව්යාපෘති කෙරෙහි ද බලපෑම් එල්ල කර තිබේ.
Comments
Post a Comment
Your comment will be visible after approval