දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ගේ 'තනතුර' ඉවත් කිරීමට විශ්වාසභංගයක්

හිටපු ජනපති රනිල් වික්‍රමසිංහගේ නියමයෙන් පත් කළ පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකොන්ගේ තනතුර ඔහුගේ වැඩ තහනම්වූ දා සිට නොපවතින නමුත් ව්‍යවස්ථානුකූලව වැඩබලන පොලිස්පති තනතුරක් පමණක් ඉතිරිව තිබෙයි. මේවනවිට
බන්ධනාගාර ගතව සිටින පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකොන්ට එරෙහිව විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ගෙන ඒමට ජාතික ජන බලවේගයේ මන්ත්‍රීවරු තීරණය කර තිබෙන බව අද වාර්තා විය. විශ්වාසභංග යෝජනාව කථානායකවරයාට භාරදීම අද (25) දහවල් 12.15ට පාර්ලිමේන්තුවේ දී සිදුකිරීමට නියමිතය.
මෙයට හේතුවී ඇත්ත ශ්‍රී ලංකා නීතිය අනුව පොලිස්පතිවරයාගේ තනතුර ඉවත් කිරීම සංකීර්ණ තත්වයක් වන නිසාය. විශ්වාසභංගයක් සම්මතවූ පසු එම ක්‍රියාවලිය පහසු බව පැවසේ.
ශ්‍රී ලංකා ව්‍යවස්ථාවේ 41C වගන්තිය සහ 2002 අංක 5 දරන නිලධාරීන් ඉවත් කිරීමේ (ක්‍රියා පටිපාටි) පනත යටතේ, පොලිස්පතිවරයා (IGP) ජනාධිපතිවරයා විසින් ව්‍යවස්ථා සභාවේ අනුමැතියට යටත්ව පත් කරනු ලබයි. පොලිස්පතිවරයෙකු ඉවත් කිරීම සඳහා දැඩි ක්‍රියාවලියක් අනුගමනය කළ යුතුය.
අයථා හැසිරීම, අකාර්යක්ෂමතාව හෝ වෙනත් බරපතල වැරදි පිළිබඳ සාක්ෂි ඇත්නම් ජනාධිපතිවරයාට ඉවත් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ආරම්භ කළ හැකිය, සාමාන්‍යයෙන් තුන් දෙනෙකුගෙන් සමන්විත කමිටුවක් මගින් පරීක්ෂණයක් සිදු කිරීම අවශ්‍ය වේ. මෙවැනි විමර්ශනයක නිගමන වරද තහවුරු කරන්නේ නම්, එය පොලිස්පතිවරයා ඉවත් කිරීමට හේතු විය හැකි අතර, ව්‍යවස්ථා සභාවේ අධීක්ෂණය මගින් ක්‍රියාවලියේ සාධාරණත්වය සහතික කරයි.

දේශබන්ධු තෙන්නකෝන්ගේ සිද්ධියේදී, ඔහුගේ තත්ත්වය නීතිමය හා ප්‍රායෝගික තත්වයන් මගින් සංකීර්ණ වී තිබේ.   ඔහුගේ පොලිස්පති ලෙස සේවය 2024 ජූලි 24 වන දින ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් අත්හිටුවා ඇත්තේ ඔහුගේ පත්වීම අභියෝගයට ලක් කරන මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් කිහිපයක් ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පසුවය. මෙම පෙත්සම්වල වධහිංසා පැමිණවීමේ චෝදනා (2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් තීන්දු කළ 2011 සිද්ධියකින් පැන නැගුණු) සහ 2022 දී විරෝධතාකරුවන්ට එල්ල වූ ප්‍රහාර වැළැක්වීමට ඔහු අසමත් වීම වැනි වෙනත් අයථා හැසිරීම් සඳහන් කර ඇත. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අතුරු නියෝගය මගින් මෙම නඩු විසඳෙන තෙක් ඔහුට පොලිස්පති ලෙස කටයුතු කිරීම තහනම් කර ඇත.
මෙම නඩු අවසන්වීමට කල්යන නිසා තනතුර තවම පවතී. එසේ වුවද ඔහු විධිමත්ව ඉවත් කරනු ලැබුවේ නම් මිස තාක්ෂණිකව තනතුර දරයි.

මීට අමතරව, තෙන්නකෝන් දැනට රැඳවුම් භාරයේ සිටින අතර, 2025 මාර්තු 19 වන දින සති දෙකකට වැඩි කාලයක් අත්අඩංගුවෙන් මිදී අතුරුදන්ව පැන යාමෙන් පසු මාතර මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයට භාර වී ඇත. ඔහුට 2023 දෙසැම්බර් මාසයේ වැලිගම සිදු වූ වෙඩි තැබීමේ සිද්ධියක් හා සම්බන්ධ චෝදනා එල්ල වී ඇති අතර, එහිදී ඔහු අනවසර මෙහෙයුමක් සංවිධානය කළ බවටත්, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පොලිස් නිලධාරියෙකු මිය ගිය බවටත් චෝදනා කර ඇත. ඔහුට ඇප ප්‍රතික්ෂේප කර 2025 අප්‍රේල් 3 දක්වා රිමාන්ඩ් කර ඇති අතර,

එමගින් ඔහුගේ රාජකාරි ඉටු කිරීමේ හැකියාව තවදුරටත් සංකීර්ණ වී ඇත.

එසේ නම්, ඔහුගේ තනතුර ඉවත් කළ හැකිද? ඔව්, පහත අවස්ථාවන් යටතේ එය නීතිමය වශයෙන් හැකිය:

ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ නඩු අවසන් කිරීම: දැනට පවතින මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් ඔහුගේ පත්වීමට එරෙහිව අවසන් තීන්දුවක් ලබා දී එය ව්‍යවස්ථා විරෝධී හෝ අවලංගු යැයි තීරණය කළහොත්, පොලිස්පති ලෙස ඔහුගේ ධුර කාලය අවසන් කළ හැකිය. එය ඉක්මනින් සිදු නොවේ.

විනය ක්‍රියාමාර්ග: ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ පෙර නියෝගය (2023 වධහිංසා පිළිබඳ තීන්දුව) හෝ නව සාක්ෂි මත පදනම්ව ජාතික පොලිස් කොමිසම විසින් විනය ක්‍රියාමාර්ග නිර්දේශ කළ හැකි අතර, එය ජනාධිපති අනුමැතිය හා ව්‍යවස්ථා සභා සමාලෝචනයට යටත්ව ඉවත් කිරීමට මග පාදයි.

විශ්වාසභංගයක් මගින් ඔහුගේ තනතුර ඉවත්කිරීමේ අනුමැතිය පාර්ලිමේන්තුව ලබාගත් පසු ඒ අනුව ජනපතිට ක්‍රියාකිරීමේ බලය ලැබේ.

අපරාධ දඬුවම: මාතර නඩුවේදී හෝ වෙනත් යම් අපරාධ නඩු කටයුත්තකදී වරදකරු වුවහොත්, ඔහු තනතුර දැරීමට නුසුදුසු යැයි සැලකෙන අතර, ඉවත් කිරීමේ ක්‍රියාමාර්ග ක්‍රියාත්මක වේ.

කෙසේ වෙතත්, දැනට විධිමත් ඉවත් කිරීමක් සිදු වී නොමැත. ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක විසින් 2024 සැප්තැම්බර් 27 වන දින ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය පොලිස්පති ප්‍රියන්ත වීරසූරිය වැඩ බලන පොලිස්පති ලෙස පත් කර ඇත්තේ තෙන්නකෝන්ගේ තත්ත්වය විසඳෙන තෙක් නායකත්වයේ ප්‍රායෝගික වෙනසක් දැක්වීමට ය. ඔහු විධිමත්ව ඉවත් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සම්පූර්ණ කර නොමැති අතර, එය විසඳී නොමැති නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග සහ ව්‍යවස්ථාමය යාන්ත්‍රණයේ සංකීර්ණතාව නිසා විය හැකිය.


පසුගිය 2023 වසරේ නොවැම්බර් 24 වෙනිදා ධුරයෙන් විශ්‍රාම ගිය පොලිස්පති සි.ඩි.වික්‍රමරත්න හට අවස්ථා 4 කදී සේවා දිගු ලබා දීමට ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ කටයුතු කළේය.

කෙසේවුවද තෙවන සහ සිව්වන අවස්ථාවලටත් සේවා දිගු ලබා දීමට ව්‍යවස්ථාදායක සභාවෙන් අවසරය හිමිවුයේ නැත.
පොලිස්පති පුටුවට හිමිකම් කීමට ලැයිස්තුවේ සිටි ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරු අතරින් ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරුන් වන නිලන්ත ජයවර්ධන (පරිපාලන අංශය), ලලිත් පතිනායක (වයඹ පළාත), දේශබන්දු තෙන්නකෝන් (බස්නාහිර පළාත) සහ ප්‍රියන්ත වීරසුරිය (අපරාධ කොට්ඨාශය භාර) යන නිලධාරීන් ගේ නම් පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවේ ජ්‍යෙෂ්ඨත්ව ලැයිස්තුව අනුව මීළඟ පොලිස්පති ධුරය සඳහා ඉදිරියෙන් සිටියේය.
ඒ අතරින් දේශබන්දු තෙන්නකෝන් (බස්නාහිර පළාත) නව පොලිස්පතිවරයා ලෙස පත්වෙනු ඇති බවට බොහෝ ඉඟි පසුගිය කාලය පුරා විටින් විට ලැබී තිබු අතර වැඩබලන පොලිස්පති ලෙස පත්වූ දේශබන්දු තෙන්නකොන් පත් කෙරිණි.

ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 41ඇ.(1) හා 61 ඉ.(ආ) වන ව්‍යවස්ථාවන්හි විධිවිධාන ප්‍රකාරව, ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ වෙත පැවරී ඇති බලතල අනුව පසුගිය වසරේ දේශබන්දු තෙන්නකෝන් ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය පොලිස්පති ධූරයේ සිට වැඩබලන පොලිස්පති ලෙසජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ විසින් පත් කරනු ලැබීය. ඉන් මාස 3 කට පසු ජනපති රනිල් ඔහු පොලිස්පති ධූරයට උසස් කලේය.


2019 අප්‍රේල් මස 21 වෙනිදා කොළඹ කොච්චිකඩේ දේවස්ථානය ඇතුළු දිවයින පුරා ඉලක්ක 08කට එල්ල වූ මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ ප්‍රහාර එල්ලවූ අවස්ථාවේදී එවකට නියෝජ්‍ය පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන් කොළඹ - උතුර දිසාව භාර නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරයා ලෙස කටයුතු කරනු ලැබිය.
එවකට නියෝජ්‍ය පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ගේ පාලන බල ප්‍රදේශයේ පිහිටි කටුවාපිටිය කතෝලික දේවස්ථානයට ද පාස්කු ඉරුදින මරාගෙන මැරෙන බෝම්බකරුවෙකු විසින් ප්‍රහාරයක් එල්ල කරනු ලැබිය.
මෙම ප්‍රහාර සම්බන්ධයෙන් සොයා බැලීමට එවක සිටි ජනාධිපති මෛත්‍රිපාල සිරිසේන 2019 වසරේ සැප්තැම්බර් මස 20 වනදා පංච පුද්ගල කොමිසමක් පත් කළේය.
කොමිසම විසින් හිටපු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වෙත ලබා දුන් අවසන් වාර්තාව අනුව එවකට නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරයෙකු ලෙස කොළඹ උතුරු දිසාව භාර කටයුතු කළ දේශබන්දු තෙන්නකෝන් සම්බන්ධයෙන් විනය පරීක්ෂණයක් පැවැත්විය යුතු බවට නිර්දේශ කර තිබුණි.
ඒ, පාස්කු ඉරුදින ප්‍රහාරයේ දී හුදෙක් පණිවුඩකරුවෙකු ලෙස පමණක් කටයුතු කරමින් සිය රාජකාරිය ඉටුකිරීමට අපොහොසත් වීම හේතුවෙන්ය.