හිටපු ජනාධිපතිවරුන්ගේ විදේශ සංචාර වියදම් අනාවරණය

පසුගිය වසර දහයක කාලය තුළ හිටපු ජනාධිපතිවරුන් විසින් සිදු කරන ලද විදේශ සංචාර සඳහා රජයේ අරමුදල් විශාල ලෙස වැය කර ඇති ආකාරය පිළිබඳව අගමැතිනී ආචාර්ය හරිනි අමරසූරිය මෙනෙවිය ඊයේ (27) පාර්ලිමේන්තුවේදී සවිස්තරාත්මක අනාවරණයක් සිදු කළාය. එම විදේශ සංචාර අතර සැලකිය යුතු වියදම් වෙනස්කම් ඇති බව පෙන්වා දුන් ඇය, මෑතකාලීන සංචාර වියදම් සැසඳීමෙන් පෙර පාලන සමයන්හි රාජ්‍ය අරමුදල් භාවිතයේ සැලකිය යුතු වෙනස්කම් පෙන්නුම් කර ඇත.

අගමැතිනිය මෙම අනාවරණය කළේ ජනාධිපති, අගමැති, පාර්ලිමේන්තුව උපරිමාධිකරණවල විනිශ්චයකාරවරුන් ඇතුළු ආයතන සහ පුද්ගලයන්ගේ ශීර්ෂ පිළිබඳ වැය විවාදයේදීය. ඇය විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද දත්තවලට අනුව, හිටපු ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා 2010-2014 දක්වා වසර හතරක කාලය තුළ සිය විදේශ සංචාර සඳහා රුපියල් කෝටි තුන්සිය පනස් හතකට අධික මුදලක් වැය කර ඇති බව පැහැදිලි විය. මෙය රාජ්‍ය නායකයකු විදේශ සංචාර සඳහා වැය කළ වැඩිම මුදල බව අගමැතිනිය අවධාරණය කර සිටියාය.

විශේෂයෙන්ම 2013 වසරේදී පමණක් මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා විදේශ සංචාර සඳහා රුපියල් කෝටි 114 කට අධික මුදලක් වැය කර ඇති බව අගමැතිනිය සභාවට පෙන්වා දුන්නාය. මෙම සංඛ්‍යාව 2013 වසරේ රට මුහුණ දුන් ආර්ථික තත්ත්වය සැලකිල්ලට ගත් විට සැලකිය යුතු වියදමක් බව පැහැදිලිය.

මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතාගේ ජනාධිපති ධුර කාලය වන 2015-2019 අතර කාලයේදී ඔහු විදේශ සංචාර වෙනුවෙන් රුපියල් කෝටි තිස් අටකට අධික මුදලක් වැය කර ඇති බවද අගමැතිනිය සඳහන් කළාය. මෙය මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාගේ වියදමට සාපේක්ෂව සැලකිය යුතු අඩුවීමක් වුවද, එය තවමත් සැලකිය යුතු මුදලක් බව ඇය පෙන්වා දුන්නාය.

2020-2022 කාලය තුළ ජනාධිපති ධුරය දැරූ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා විදේශ සංචාර සඳහා රුපියල් කෝටි දොළහකට අධික මුදලක් වැය කර ඇති බව අගමැතිනියගේ අනාවරණයේ තවදුරටත් සඳහන් විය. කොවිඩ්-19 වසංගතය හේතුවෙන් ජාත්‍යන්තර සංචාර සීමා වූ සමයක් වුවද, මෙම වියදම සැලකිය යුතු මට්ටමක පැවති බව ඇය අවධාරණය කළාය.

රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ ජනාධිපති ධුර කාලය වන 2023-2024 කාලය තුළ, ඔහු විදේශ සංචාර සඳහා රුපියල් කෝටි පනස් තුනකට අධික මුදලක් වැය කර ඇති බව අනාවරණය විය. අගමැතිනියගේ වාර්තාවට අනුව, වික්‍රමසිංහ මහතා සිය ධුර කාලය තුළ විදේශ සංචාර තිස් තුනක් සිදු කර ඇති අතර, එම සංචාර සඳහා 154 දෙනෙකු සහභාගී කරවාගෙන ඇත. මෙම අවස්ථාවල රටේ ගැඹුරු ආර්ථික අර්බුදයක් පැවති සමයක මෙවැනි විශාල පිරිසක් සංචාරවලට සහභාගී කරවා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් ඇය දැඩි විවේචනයක් එල්ල කළාය.

සැලකිය යුතු ලෙස වෙනස් වන තත්ත්වයක් පෙන්නුම් කරමින්, වත්මන් ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක මහතා 2024 සැප්තැම්බර් සිට 2025 පෙබරවාරි දක්වා ගිය විදේශ සංචාර වෙනුවෙන් වැය කර ඇත්තේ රුපියල් ලක්ෂ 18ක මුදලක් පමණක් බව අගමැතිනිය පෙන්වා දුන්නාය. මෙය පෙර ජනාධිපතිවරුන්ගේ වියදම් සමඟ සැසඳීමේදී සැලකිය යුතු අඩුවීමක් බව පැහැදිලිය. දිසානායක ජනාධිපතිවරයා සංචාර තුනකට සහභාගී වී ඇති අතර, එම සංචාර සඳහා සහභාගී වූ පිරිස එකොළහක් පමණක් බව ඇය වැඩිදුරටත් සඳහන් කළාය.

අගමැතිනිය මෙම වියදම් අතර පවතින විෂමතාවයන් පිළිබඳව ප්‍රශ්න කරමින්, "එක් ජනාධිපතිවරයකුට වැඩි මුදලක් වැය වීමටත් තවත් අයකුට අඩු මුදලක් වැය වීමටත් හේතුව සෙවිය යුතුයි" යැයි අවධාරණය කළාය. ජනාධිපතිවරයා විදේශ සංචාර වලට යන විට අදාළ පුද්ගලයන් යා යුතු බවත්, ඒ ගැන සැකයක් නැති බවත් අමරසූරිය මෙනවිය පිළිගත් නමුත්, පසුගිය කාලයේදී එසේ ගොස් ඇත්තේ ඇත්තටම අදාළ අය දැයි සෙවිය යුතු බව ඇය අවධාරණය කළාය.

විශේෂයෙන්ම රනිල් වික්‍රමසිංහ හිටපු ජනාධිපතිවරයාගේ සංචාර පිළිබඳව විවේචනාත්මකව අදහස් දැක්වූ අගමැතිනිය, ඔහු විදේශ සංචාර සඳහා යන විට විපක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරුන් ද කැඳවාගෙන ගිය බවත්, මෙම ක්‍රියාව අල්ලසක් ලෙස සැලකිය හැකි බවත් ප්‍රකාශ කළාය. "මේ සභාවේ සිටින අය මෙන්ම නැති අය ද ගොස් ඇති" බව පවසමින් ඇය විදේශ සංචාර වල අයථා භාවිතය පිළිබඳව දැඩි විවේචනයක් එල්ල කළාය.

විදේශ සංචාර අවභාවිත වී ඇති ආකාරය පෙන්වා දීම සඳහා නිශ්චිත උදාහරණ කිහිපයක් ද අගමැතිනිය ඉදිරිපත් කළාය. ඒ අතර, රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා එළිසබත් මහ රැජිනගේ අවමංගල උත්සවයට සහභාගි වූ අවස්ථාවේදී දස දෙනකු ඔහු සමඟ එහි ගොස් ඇති බවත්, ජපානයේ හිටපු අගමැතිවරයාගේ අවමංගල්‍ය උත්සවයට සහභාගි වීමට වික්‍රමසිංහ මහතා සමඟ 18 දෙනකු ගොස් ඇති බවත් ඇය පෙන්වා දුන්නාය.

මීට අමතරව, තුන්වැනි චාල්ස් රජුගේ 2023 පැවති රාජාභිෂේක උත්සවයට සහභාගි වීමට වික්‍රමසිංහ මහතා සමඟ දොළොස් දෙනකු ගොස් ඇති බවත්, ඉන්දියාවේ සංචාරය සඳහා 23 දෙනකු සහභාගී වී ඇති බවත් අගමැතිනිය සඳහන් කළාය. මෙයට සාපේක්ෂව, අනුර කුමාර ජනාධිපතිවරයාගේ ඉන්දියා සංචාරයේදී ඔහු සමඟ ගියේ පස් දෙනකු පමණක් බව ඇය පෙන්වා දුන්නාය.

"තනතුර සමඟ ඇති වරප්‍රසාද අවභාවිත වී ඇති විදිය මින් පැහැදිලි වනවා," යැයි අගමැතිනිය තම අනාවරණය අවසන් කළාය.

මෙම අනාවරණයත් සමඟ රටේ ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ රාජ්‍ය අරමුදල් වැය කිරීමේ කාර්යක්ෂමතාව පිළිබඳව දැඩි විවාදයක් ඇති වී තිබේ.

මෙම තොරතුරු අනුව, විශේෂයෙන්ම වත්මන් ආර්ථික අර්බුදය පවතින මොහොතක රාජ්‍ය නායකයින්ගේ විදේශ සංචාර සඳහා වැය කිරීම් පිළිබඳව වඩාත් නිසි අධීක්ෂණයක් සහ පාරදෘශ්‍යභාවයක් අවශ්‍ය බව පාර්ලිමේන්තුවේ සභාවේදී අවධාරණය කෙරිණි. රටේ සම්පත් නිසි ලෙස කළමනාකරණය කිරීම ජාතික ප්‍රමුඛතාවයක් බවට පත් විය යුතු බව මෙම අනාවරණයත් සමඟ තවදුරටත් පෙන්නුම් කර ඇත.

දැනට පාර්ලිමේන්තුව තුළ මෙම කරුණු පිළිබඳව තවදුරටත් විවාද ඇති වී තිබෙන අතර, විශේෂයෙන්ම ආර්ථික අර්බුදයේ බරපතලකම සැලකිල්ලට ගනිමින් ඉදිරියේදී ජනාධිපති සහ අනෙකුත් රාජ්‍ය නායකයින්ගේ විදේශ සංචාර සඳහා විශේෂ නිර්ණායක සහ මාර්ගෝපදේශ සකස් කිරීමේ අවශ්‍යතාව මතුව ඇත.

2010-2025 කාලය තුළ විදේශ සංචාර වියදම් විශ්ලේෂණය

ජනාධිපති	ධුර කාලය	විදේශ සංචාර වියදම	සංචාර ගණන	සහභාගී වූ පිරිස	විශේෂ සටහන්
මහින්ද රාජපක්ෂ	2010-2014	රුපියල් කෝටි 357+	සඳහන් නොවේ	සඳහන් නොවේ	2013 වසරේදී පමණක් රුපියල් කෝටි 114කට අධික මුදලක් වැය කර ඇත. රාජ්‍ය නායකයකු විදේශ සංචාර සඳහා වැය කළ වැඩිම මුදල ලෙස වාර්තා වී ඇත.
මෛත්‍රීපාල සිරිසේන	2015-2019	රුපියල් කෝටි 38+	සඳහන් නොවේ	සඳහන් නොවේ	මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාගේ වියදමට සාපේක්ෂව සැලකිය යුතු අඩුවීමක් පෙන්නුම් කරයි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ	2020-2022	රුපියල් කෝටි 12+	සඳහන් නොවේ	සඳහන් නොවේ	කොවිඩ්-19 වසංගතය හේතුවෙන් ජාත්‍යන්තර සංචාර සීමා වූ කාලයකි.
රනිල් වික්‍රමසිංහ	2023-2024	රුපියල් කෝටි 53+	33	154	සැලකිය යුතු සංචාර: - එළිසබත් මහ රැජිනගේ අවමංගල උත්සවය - 10 දෙනෙකු සහභාගී විය - ජපානයේ හිටපු අගමැතිවරයාගේ අවමංගල්‍ය උත්සවය - 18 දෙනෙකු සහභාගී විය - චාල්ස් රජුගේ රාජාභිෂේක උත්සවය (2023) - 12 දෙනෙකු සහභාගී විය - ඉන්දියාවේ සංචාරය - 23 දෙනෙකු සහභාගී විය
අනුර කුමාර දිසානායක	2024 සැප්.-2025 පෙබ.	රුපියල් ලක්ෂ 18 පමණි	3	11	ඉන්දියාවේ සංචාරයේදී 5 දෙනෙකු පමණක් සහභාගී වී ඇත. පෙර ජනාධිපතිවරුන්ගේ වියදම් සමඟ සැසඳීමේදී සැලකිය යුතු අඩුවීමක් පෙන්නුම් කරයි.