
ට්රම්ප් පරිපාලනයේ නව ක්රියාමාර්ග හේතුවෙන් එක්සත් ජනපද ජාත්යන්තර සංවර්ධන ආයතනය (USAID) දැඩි අර්බුදයකට මුහුණ දී සිටී. මෙම තත්ත්වය ශ්රී ලංකාව ඇතුළු ලෝකය පුරා රටවල් ගණනාවක මානව හිතවාදී සහ සංවර්ධන ව්යාපෘති රැසකට බලපෑම් එල්ල කර ඇත.
2025 පෙබරවාරි මස මුල් භාගයේදී ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්රම්ප් විසින් විදේශ ආධාර සඳහා දින 90 ක තාවකාලික අරමුදල් තහනමක් පනවන ලදී. ජීවිත ආරක්ෂා කිරීමේ මානුෂීය ආධාර සඳහා විශේෂ නිදහස් කිරීමක් ලබා දී ඇතත්, කවර වැඩසටහන් මෙම නිදහස් කිරීමට යටත් වන්නේද යන්න පිළිබඳව පැහැදිලි නැත.
රාජ්ය ලේකම් මාර්කෝ රුබියෝ USAID හි වැඩබලන පරිපාලක ලෙස පත් කර ඇති අතර, ආයතනයේ ජ්යෙෂ්ඨ නිලධාරීන් රැසක් නිවාඩු යවා ඇත. කොන්ත්රාත්කරුවන් දහස් ගණනක් ඉවත් කර ඇති අතර සමහර සංවිධාන සිය කාර්ය මණ්ඩලය ඉවත් කිරීමට සිදුව ඇත.
ශ්රී ලංකාවේ රාජ්ය නොවන සංවිධාන හා සිවිල් සමාජ සංවිධානවලට ලැබෙන මුළු අරමුදල්වලින් සියයට 50 ක් පමණ USAID වෙතින් ලැබෙන අතර, පසුගිය වසරේදී එය රුපියල් බිලියන 15 ක් පමණ විය. ජනවාරි 24 සිට අප්රේල් 23 දක්වා මාස තුනක කාලයක් සඳහා මෙම අරමුදල් ලබන සංවිධානවලට තම කටයුතු තාවකාලිකව නතර කරන ලෙස දන්වා ඇත.
ස්ත්රී-පුරුෂ සමාජභාවී අයිතිවාසිකම්, විශේෂයෙන් LGBTQ+ ප්රජාව සඳහා වන ව්යාපෘති, මානව හිමිකම් සහ සමාජ ඇතුළත් කිරීමේ උත්සාහයන් වැඩි අවදානමකට ලක්ව ඇත. ගෘහස්ථ හිංසනයට ලක්වූවන් සඳහා සහය වන Women In Need (WIN) සංවිධානයේ මෙහෙයුම්වලින් සියයට 85 ක් USAID අරමුදල් මත යැපෙන අතර, පසුගිය වසරේ කාන්තාවන් 950 කට සේවය සැපයූ රත්නපුර අර්බුද මධ්යස්ථානය වැසී යාමේ අවදානමක පවතී. සංක්රාන්ති සමාජභාවී ජාලය දැනටමත් සිය කාර්ය මණ්ඩලය ඉවත් කිරීමට සිදුව ඇත.
USAID ආයතනය පාර්ලිමේන්තුවේ අංශ අධීක්ෂණ කමිටු, රජයේ මුදල් පිළිබඳ කාරක සභාව (COPF) සහ කාන්තා පාර්ලිමේන්තු කොකස් සභාව සඳහා විශේෂඥ සහය ලබා දී ඇත. අරමුදල් නැවැත්වීම හේතුවෙන් USAID සහ ශ්රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුව අතර හවුල්කාරිත්වය පිළිබඳ සාකච්ඡා අඩාල විය හැකිය.
USAID ආයතනය කුඩා හා මධ්ය පරිමාණ ව්යවසායකයින්ට ණය ලබා ගැනීමේ හැකියාව වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා HNB සහ DFCC වැනි බැංකු සමඟ සහයෝගයෙන් කටයුතු කර ඇත. එමෙන්ම වාණිජ මණ්ඩලය වැනි ආයතන සමඟ එක්ව වෙළඳාම පහසු කිරීම සඳහා කටයුතු කර ඇත.
පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රී නාමල් රාජපක්ෂ මහතා USAID අරමුදල් යටතේ ක්රියාත්මක වන ව්යාපෘති හා ප්රදාන, එමෙන්ම එම අරමුදල්වලින් ප්රතිලාභ ලැබූ දේශීය රාජ්ය නොවන සංවිධාන පිළිබඳව පරීක්ෂණයක් පැවැත්විය යුතු බවට ඉල්ලීමක් කර ඇත. මානුෂීය ආධාර යන නමින් USAID අරමුදල් වෙනත් රටවල අස්ථාවරත්වය ඇති කිරීමට යොදා ගෙන ඇති බවට චෝදනා මත මෙම ඉල්ලීම සිදු කර ඇත.
මන්ත්රීවරයා සඳහන් කර ඇත්තේ USAID ආයතනය බොහෝ අංශවල කටයුතු කර ඇතත්, මෙම අරමුදල් භාවිතා කළ ආකාරය පිළිබඳව පැහැදිලි ගිණුම් වාර්තා නොමැති බවයි. ඔහු රජයෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ USAID අරමුදල් ලැබූ රාජ්ය නොවන සංවිධාන ලැයිස්තුවක් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන ලෙසත්, විනිවිදභාවය පවත්වා ගැනීම සඳහා රාජ්ය නොවන සංවිධාන මූල්යනය කිරීම සඳහා නියාමන පැනවීමටත් ය.
USAID අරමුදල් අත්හිටුවීම ගෝලීය සෞඛ්ය සහ මානුෂීය වැඩසටහන්වල කඩාකප්පල්කාරී තත්ත්වයක් ඇති කර ඇත. ඒඩ්ස් ඖෂධ, ආහාර සහ එන්නත් සැපයීම ඇතුළු විවිධ වැඩසටහන් සඳහා වැඩ නැවැත්වීමේ නියෝග නිකුත් කර ඇත.
මුලික මට්ටමේ සංවිධාන වඩාත්ම බලපෑමට ලක්වී ඇත. සමහර සංවිධානවලට තවමත් ජනවාරි මාසයේ වැටුප් ගෙවීමට නොහැකි වී ඇති අතර, USAID වෙතින් ප්රතිපූරණය කර ගැනීමේ බලාපොරොත්තුවෙන් වැඩසටහන් වියදම් දරා ඇති සංවිධානද දැඩි අපහසුතාවයට පත්ව සිටිති.
ongoing USAID projects in Sri Lanka:

0 Comments