USAID අරමුදල් පිළිබඳ රජයෙන් විමර්ශනයක්

ශ්‍රී ලංකාවේ USAID අරමුදල් සම්බන්ධයෙන් මතුව ඇති විවාදාත්මක තත්ත්වය හේතුවෙන් රජය විසින් ජාතික රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ලේකම් කාර්යාලයෙන් වාර්තාවක් ඉල්ලා සිටින බව
මහජන ආරක්ෂක අමාත්‍ය ආනන්ද විජේපාල මහතා පවසා තිබේ. ඔහු පවසා සිටියේ, ශ්‍රී ලංකාවේ USAID අරමුදල් සම්බන්ධ චෝදනා පිළිබඳව සම්පූර්ණයෙන් සොයා බලන බවත්, ඒ සඳහා තම අමාත්‍යාංශය යටතේ ක්‍රියාත්මක වන රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ලේකම් කාර්යාලයෙන් වාර්තාවක් ඉල්ලා ඇති බවත්ය.

ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ප්‍රමුඛ එක්සත් ජනපද පාලනය විසින් එක්සත් ජනපද ජාත්‍යන්තර සංවර්ධන ඒජන්සිය (USAID) හරහා ලබාදෙන විදේශ ආධාර දින 90ක කාලයකට අත්හිටුවීමට තීරණය කර ඇත. උක්රේනය වෙත පසුගිය වසර කිහිපය තුළ ලබාදුන් විශාල ආධාර ප්‍රමාණය පසෙකින් තැබූ විට පවා, එක්සත් ජනපදය වාර්ෂිකව විදේශ ආධාර වශයෙන් ඩොලර් බිලියන 40ක් පමණ වැය කරයි.

එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවේ ප්‍රකාශයකට අනුව, මෙම මුදල එක්සත් ජනපද ප්‍රාන්ත කිහිපයක දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට වඩා වැඩි අගයක් ගන්නා අතර, ගෝලීය මානුෂීය ආධාර වලින් සෑම ඩොලර් 10කින් 4ක්ම සපයනු ලබන්නේ එක්සත් ජනපදය විසිනි. විශේෂයෙන්ම රට තුළ වියදම් කිරීමට පවතින මුදල් විදේශයන්හි වියදම් කරන විට, එක් එක් ඩොලරය සම්බන්ධයෙන්ම විනිවිදභාවය සහ වගවීම අමෙරිකානු ජනතාව අපේක්ෂා කරන බව එහි සඳහන් වේ.

මෙම තීරණයත් සමඟ, රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ලේකම් කාර්යාලයේ ලියාපදිංචි සංවිධාන විසින් ක්‍රියාත්මක කරන ලද රුපියල් බිලියන 21ක වටිනාකමින් යුත් ව්‍යාපෘති අවසන් වී ඇත. කෙසේ වෙතත්, ලේකම් කාර්යාලයෙන් පිටත ක්‍රියාත්මක වන රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන හරහා වියදම් කරන ලද මුදල් පිළිබඳ නිල වාර්තාවක් නොමැත. ලේකම් කාර්යාලයේ ලියාපදිංචි සක්‍රීය රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන 625ක් පවතින අතර, සමාගම් පනත යටතේ ලියාපදිංචි වී ඇති තවත් බොහෝ රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන පවතී.

2023 වසරේදී ශ්‍රී ලංකාවේ පැවති පොහොර අර්බුදය විසඳීම සඳහා එක්සත් ජනපද රජය USAID හරහා එක්සත් ජාතීන්ගේ ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානයට (FAO) ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 46ක් ලබා දී ඇත. තවද, ආර්ථික අර්බුදය අතරතුර මානුෂීය ආධාර ද ලබා දී තිබේ.

කෙසේ වෙතත්, දැන් LGBTQ අයිතිවාසිකම් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ හිටපු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ධුරයෙන් ඉවත් කිරීම වැනි විවාදාත්මක ව්‍යාපෘති සඳහා ද අරමුදල් යොමු කර ඇති බවට චෝදනා එල්ල වෙමින් පවතී. මෙවැනි චෝදනා සම්බන්ධයෙන් දේශීය කණ්ඩායම් USAID සංවිධානයට එරෙහිව විරෝධය පළ කරමින් සිටී.

'ශ්‍රී ලංකාව බෙදීමට එරෙහි සන්ධානය' නම් සංවිධානය මෙම විරෝධතා ව්‍යාපාරය මෙහෙයවයි.

මෙම තත්ත්වය යටතේ, රජය විසින් ඉල්ලා සිටින වාර්තාව මගින් USAID අරමුදල් භාවිතය පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක තොරතුරු අනාවරණය වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. විශේෂයෙන්ම රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ලේකම් කාර්යාලයේ ලියාපදිංචි නොවූ සංවිධාන හරහා සිදුවන මූල්‍ය ගනුදෙනු පිළිබඳව ද මෙම වාර්තාව මගින් අවධානය යොමු කෙරෙනු ඇත.