ඇෆ්ගනිස්තානය සහ පාකිස්තානය අතර සටන් විරාමයක්

 ඇෆ්ගනිස්තානය සහ පාකිස්තානය අතර මතභේදයට තුඩු දී ඇති දේශසීමා ප්‍රදේශයේ සතියක් පුරා පැවති දරුණු සහ මාරාන්තික ගැටුම්වලින් අනතුරුව, ක්ෂණික සටන් විරාමයකට එකඟ වීමට දෙරටම තීරණය කර තිබේ. මෙම සාම සාකච්ඡා කටාර් රාජ්‍යයේ සහ තුර්කියේ මැදිහත් වීමෙන් දෝහා නුවරදී පවත්වා ඇත.

කටාර් විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය ඉරිදා (අද) උදෑසන නිවේදනය කළේ, මෙම සටන් විරාමයට අමතරව "දෙරට අතර තිරසාර සාමයක් සහ ස්ථාවරත්වයක් තහවුරු කිරීම සඳහා යාන්ත්‍රණයක් ස්ථාපිත කිරීමට" ද ඇෆ්ගනිස්තානය සහ පාකිස්තානය එකඟ වූ බවයි. එමෙන්ම, "සටන් විරාමයේ තිරසාරභාවය සහතික කිරීමට සහ එහි ක්‍රියාකාරීත්වය විශ්වාසනීය ලෙස තහවුරු කර ගැනීමට" ඉදිරි දිනවලදී පසු විපරම් රැස්වීම් පැවැත්වීමට ද දෙපාර්ශ්වය එකඟතාව පළ කර ඇති බව දෝහා අගනුවර ආරංචි මාර්ග සඳහන් කළේය.

2021 දී තලේබාන් සංවිධානය කාබුල් නුවර බලය අල්ලා ගැනීමෙන් පසු දකුණු ආසියාතික අසල්වැසියන් දෙදෙනා අතර සිදු වූ දරුණුතම ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාමාර්ගය වූ මෙම ගැටුම්වලින් පුද්ගලයින් දස දහස් ගණනක් මිය ගොස් සිය ගණනක් තුවාල ලබා තිබිණි. ඉදිරි මාවතක් සෙවීම සඳහා සෙනසුරාදා දින දෝහා නුවරදී සාම සාකච්ඡා පැවැත්වෙන බව මීට පෙර දෙපාර්ශ්වයම ප්‍රකාශ කර තිබුණි.

ඇෆ්ගන් රජයේ ප්‍රකාශක සබිහුල්ලා මුජාහිඩ් මීට පෙර ප්‍රකාශ කර තිබුණේ "පොරොන්දු වූ පරිදි, පාකිස්තාන පාර්ශ්වය සමඟ සාකච්ඡා අද දෝහා හිදී පැවැත්වෙන" බවයි. ආරක්ෂක අමාත්‍ය මුල්ලා මොහොමඩ් යාකූබ්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් කාබුල් නියෝජිත කණ්ඩායම කටාර් අගනුවරට පැමිණ ඇති බව ද ඔහු වැඩිදුරටත් සඳහන් කළේය. පාකිස්තාන විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය ද කලින් දන්වා තිබුණේ,

එරට ආරක්ෂක අමාත්‍ය ක්වාජා මුහම්මද් අසීෆ්, ඇෆ්ගනිස්තානයේ තලේබාන් නායකත්වයේ නියෝජිතයන් සමඟ සාකච්ඡා සඳහා නායකත්වය දෙන බවයි.

"ඇෆ්ගනිස්තානයේ සිට පාකිස්තානයට එල්ල වන දේශසීමා ත්‍රස්තවාදය වහාම අවසන් කිරීමට සහ පාක්-ඇෆ්ගන් දේශසීමාවේ සාමය සහ ස්ථාවරත්වය යළි ස්ථාපිත කිරීමට" මෙම සාකච්ඡා මූලික වශයෙන් අවධානය යොමු කරනු ඇති බව පාකිස්තාන විදේශ අමාත්‍යාංශය පවසා තිබිණි.

කිලෝමීටර් 2,600 (සැතපුම් 1,600) ක් දිගැති මෙම මතභේදාත්මක දේශසීමාව ඔස්සේ, කලක් මිත්‍රශීලීව සිටි දෙරට අතර දේශසීමා ගැටුම් සහ පාකිස්තාන ගුවන් ප්‍රහාර ආරම්භ වූයේ, ඇෆ්ගනිස්තානයේ ආරක්ෂිත ස්ථානවල සිට ක්‍රියාත්මක වන කැරලිකරුවන් පාලනය කරන ලෙස ඉස්ලාමාබාද් පාලනය කාබුල් පාලනයෙන් ඉල්ලා සිටීමෙන් පසුවය. මෙම කැරලිකරුවන් පාකිස්තානය තුළ දේශසීමා හරහා සිදුකරන ප්‍රහාර උත්සන්න කර තිබූ බවට පාකිස්තානය චෝදනා කළේය.



කෙසේ වෙතත්, පාකිස්තානයට පහර දීම සඳහා සන්නද්ධ කණ්ඩායම්වලට රැකවරණය දෙන බවට වන චෝදනා තලේබාන් පාලනය ප්‍රතික්ෂේප කරයි. ඔවුන් පාකිස්තාන හමුදාවට ප්‍රති චෝදනා නගන්නේ ඇෆ්ගනිස්තානය පිළිබඳ වැරදි තොරතුරු පතුරුවන බවටත්, රටේ ස්ථාවරත්වයට සහ ස්වෛරීත්වයට වල කපන ISIL (ISIS) සංවිධානයට සම්බන්ධ සටන්කාමීන්ට රැකවරණය දෙන බවටත් ය.

ඉස්ලාමාබාද් පාලනය විසින් කාබුල් පාලනයේ එම චෝදනා ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත. පාකිස්තානය චෝදනා කරන්නේ, සන්නද්ධ කණ්ඩායම්වලට ඇෆ්ගනිස්තානය තුළ රැඳී සිටීමටත්, පාකිස්තාන රජය පෙරළා දමා ඔවුන්ගේ දැඩි ඉස්ලාමීය පාලන ක්‍රමයක් ස්ථාපිත කිරීමේ අරමුණින් වසර ගණනාවක් පුරා පාකිස්තාන රාජ්‍යයට එරෙහිව යුද්ධ කිරීමටත් කාබුල් පාලනය ඉඩ දී ඇති බවයි.

පසුගිය සිකුරාදා දින දේශසීමාව අසල සිදු වූ මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයකින් පාකිස්තාන සෙබළුන් හත් දෙනෙකු මිය ගොස් 13 දෙනෙකු තුවාල ලැබූ බව ආරක්ෂක අංශ නිලධාරීහු පැවසූහ.

"ඇෆ්ගනිස්තානයේ අභයභූමිවල සිටින සහ පාකිස්තානය තුළ දරුණු ප්‍රහාර එල්ල කිරීම සඳහා ඇෆ්ගන් භූමිය භාවිතා කරන නියෝජිතයින් (proxies) ඇෆ්ගන් පාලනය විසින් මැඩපැවැත්විය යුතුයි," යනුවෙන් පාකිස්තාන හමුදා ප්‍රධානී ෆීල්ඩ් මාෂල් අසීම් මුනීර් සෙනසුරාදා දින ශිෂ්‍යභටයින්ගේ විසිර යාමේ උත්සවයක් අමතමින් ප්‍රකාශ කළේය.