ලෝකයේ ප්රමුඛ බෞද්ධ සම්ප්රදායක ප්රධානියා වශයෙන් කටයුතු කරන දලයි ලාමා තුමන් තමන්ගේ 90 වන උපන් දිනය ආසන්නයේ තමන්ගේ අභාවයෙන් පසු දලයි ලාමා නාමය භාරගන්නා අය පිළිබද විශේෂ ප්රකාශයක් නිකුත් කර තිබේ.
මෙයට හේතුවී තිබෙන්නේ චීනය සිය කොටසක් ලෙස සලකන ටිබෙට් රාජ්යයේ දලයි ලාමා තුමන් තම අණසකට ගන්නට දරන උත්සහය සම්බන්ධ දේශපාලන කාරණාවකි.චීන රජය ඊළඟ දලයි ලාමා ලෙස චීන ජාතිකයෙකු නම් කිරීමට යන ආරංචි මැද වත්මන් නායකයා මෙම ප්රකාශය සිදුකර තිබේ.
ටිබෙටයේ දලයි ලාමා ආයතනයේ වසර 600ක පැවැත්ම තහවුරු කරමින්, තම අභාවයෙන් පසු අනුප්රාප්තිකයෙකු පත් කරන බවට දලයි ලාමා තුමන් විසින් තහවුරු කර තිබේ. එතුමන්ගේ 90 වන ජන්ම දිනයට ආසන්නව සිදු කළ මෙම නිවේදනය, දලයි ලාමා පරම්පරාවේ අඛණ්ඩ පැවැත්ම පිළිබඳව අවිනිශ්චිතතා බැහැර කිරීමට සිදුකර ඇත. සිය අනුප්රාප්තිකයා හඳුනා ගැනීමේ ක්රියාවලිය ඓතිහාසික ටිබෙට් බෞද්ධ සම්ප්රදායන්ට අනුව සිදු කෙරෙන බවත්, එම තේරීම් ක්රියාවලිය අධීක්ෂණය කිරීමේ සම්පූර්ණ වගකීම ඉන්දියාවේ පිහිටි එතුමන්ගේ කාර්යාලය වන ගාඩන් පොඩ්රන්ග් භාරයට පැවරෙන බවත් දලයි ලාමා තුමන් අවධාරණය කළේය.
සාම්ප්රදායිකව දලයි ලාමා තුමන්ගේ අනුප්රාප්තිකයා හඳුනාගනු ලබන්නේ පුනරුත්පත්තිය නම් ක්රියාවලිය හරහා වන අතර, එහිදී ජ්යෙෂ්ඨ ටිබෙට් බෞද්ධ නායකයින් විසින් දලයි ලාමා තුමන්ගේ පුනර්භවය යැයි විශ්වාස කෙරෙන දරුවෙකු සොයා ගනු ලැබේ. සිය අනුප්රාප්තිකයා තෝරා පත් කර ගැනීමේ ක්රියාවලියට චීන රජය ඇතුළු කිසිදු බාහිර අධිකාරියකට මැදිහත් වීමට අයිතියක් නොමැති බව දලයි ලාමා තුමන් පැහැදිලිවම ප්රකාශ කර ඇත. ඊළඟ දලයි ලාමා වරයා පත්කළ හැක්කේ තමන්ට පමණක් බවට වන ස්ථාවරයට සෘජුවම විරුද්ධ වෙමින්, සිය අනුප්රාප්තිකයා චීනයෙන් පිටත උපත ලබන බවට එතුමන් නැවත නැවතත් පවසා තිබේ.
පිටුවහල් කරන ලද ටිබෙට් නායකත්වය සහ චීන කොමියුනිස්ට් පක්ෂය අතර පවතින ගැඹුරු විරසකය හේතුවෙන්, එකිනෙකට ප්රතිවාදී දලයි ලාමාවරුන් දෙදෙනෙකු නම් කිරීමට සැබෑ හැකියාවක් පවතී. ඉන් එක් අයෙකු පිටුවහල්ව වෙසෙන ටිබෙට් බෞද්ධයින් විසින් තෝරාගනු ලබන අතර, අනෙකා චීනය විසින් පත් කරනු ලැබිය හැකිය. ඉන්දියාව සහ එක්සත් ජනපදය වැනි රටවල් ටිබෙටයේ ස්වාධීනත්වයට සහය දක්වන අතර, චීනය ටිබෙටය සහ අනුප්රාප්තිකත්වය සම්බන්ධයෙන් සිය අධිකාරී බලය තහවුරු කිරීමට උත්සාහ දරන බැවින්, මෙම ගැටලුව ප්රධාන භූ-දේශපාලනික බලපෑම් ඇති කරන්නක් බවට පත්ව තිබේ.
ජ්යෙෂ්ඨ ටිබෙට් බෞද්ධ නායකයින් සහ පුළුල් ටිබෙට් ප්රජාව සමඟ පැවැත්වූ සාකච්ඡාවලින් අනතුරුව, අනුප්රාප්තිකත්වය සඳහා වූ නව රාමුවක් දලයි ලාමා තුමන් විසින් ප්රකාශයට පත් කරන ලදී. මෙම නිවේදනය නිකුත් කර ඇත්තේ පිටුවහල්ව සිටින සහ ටිබෙටය තුළ වෙසෙන ටිබෙට් ජාතිකයින්ගෙන් මෙන්ම, හිමාල කලාපයේ, මොංගෝලියාවේ, රුසියාවේ සහ චීනයේ සමහර ප්රදේශවල බෞද්ධ ප්රජාවන්ගෙන් දලයි ලාමා ආයතනයේ අඛණ්ඩ පැවැත්ම ඉල්ලා වසර ගණනාවක් පුරා ඉදිරිපත් වූ ඉල්ලීම්වල ප්රතිඵලයක් වශයෙනි. දලයි ලාමා තුමන්ගේ කාර්යාලය විසින් මෙම ක්රියාවලිය සඳහා වන සවිස්තරාත්මක උපදෙස් මෙතෙක් ලබා දී නොමැති නමුත්, එහි සම්පූර්ණ වගකීම ගාඩන් පොඩ්රන්ග් භාරය වෙත පමණක් පැවරෙන බව පැහැදිලි කර ඇත. "මෙම ආයතනය අඛණ්ඩව පවතින බව මම තහවුරු කරනවා… මේ සඳහා [මැදිහත් වීමට] කිසිවෙකුටත් බලයක් නැහැ," යනුවෙන් දලයි ලාමා තුමන් ප්රකාශ කළේය.
මෙම අනුප්රාප්තික සැලැස්ම, ටිබෙටයේ අධ්යාත්මික සහ දේශපාලනික අනාගතය පිළිබඳ අරගලය තවදුරටත් තීව්ර කරමින්, පිටුවහල් ටිබෙට් ප්රජාව සහ චීන රජය අතර අනාගත ගැටුමකට වේදිකාව සකසයි.
සිය අනුප්රාප්තිකයා චීනයෙන් පිටත උපත ලැබිය යුතු බවට දලයි ලාමා තුමන් අවධාරණය කර සිටින්නේ, දලයි ලාමා ආයතනයේ ආධ්යාත්මික ස්වාධීනත්වය සහ සුවිශුද්ධත්වය තහවුරු කිරීමටත්, චීන රජයේ දේශපාලන මැදිහත්වීම් වැළැක්වීමටත්ය. පුනරුත්පත්තියේ අරමුණ වන්නේ පූර්වගාමියාගේ කාර්යභාරය අඛණ්ඩව ඉදිරියට ගෙන යාම බවත්, විශ්වීය කරුණාව වෙනුවෙන් හඬක් නැගීම, ටිබෙට් බුදු දහමේ ආධ්යාත්මික නායකයා වීම සහ ටිබෙටයේ අපේක්ෂාවන්හි සංකේතය වීම ඊට ඇතුළත් බවත් එතුමන් ප්රකාශ කර ඇත. මෙම භූමිකාවන් කිසිදු බාධාවකින් තොරව ඉටු කළ හැක්කේ දලයි ලාමා තුමන්ගේ මෙහෙවරට ගරු කරන ස්ථානයක පමණක් බව එතුමාගේ විශ්වාසයයි.
මෙම
ස්ථාවරය, ඊළඟ දලයි ලාමා වරයා තීරණය කිරීමේ එකම අධිකාරිය තමන් සතු බවට සහ
පුනරුත්පත්ති ක්රියාවලිය චීන රාජ්ය නීති රෙගුලාසිවලට අනුකූල විය යුතු බවට
වන චීනයේ දිගුකාලීන ප්රකාශයට දක්වන සෘජු ප්රතිචාරයකි. පුනරුත්පත්තිය
පිළිබඳ සංකල්පයම ප්රතික්ෂේප කරන රජයක් විසින් එහි ක්රියාවලිය පිළිබඳව
නියම කිරීම "විශේෂයෙන්ම අනුචිත" බව දලයි ලාමා තුමන් තර්ක කර ඇත. එමෙන්ම,
මෙම ක්රියාවලිය බාහිර පාලනයෙන් ආරක්ෂා නොකළහොත් දේශපාලන උවමනාවන් සඳහා
පුනරුත්පත්ති ක්රමය ගසාකෑමට ලක්විය හැකි බවට අනතුරු අඟවමින්,
තෝරාගනු ලබන ඕනෑම අපේක්ෂකයෙකු ප්රතික්ෂේප කරන ලෙස එතුමන් සිය
අනුගාමිකයින්ගෙන් ඉල්ලා තිබේ.
සිය අනුප්රාප්තිකයා "නිදහස් ලෝකයක" උපත ලැබිය යුතු බවට අවධාරණය කිරීම තුළින් දලයි ලාමා තුමන්ගේ අරමුණ වන්නේ, දලයි ලාමා ආයතනය චීන රාජ්ය පාලනයෙන් ආරක්ෂා කර එහි සම්ප්රදායන් සුරැකීම, ටිබෙට් ජාතිකයින් සහ ගෝලීය බෞද්ධ ප්රජාව ඉදිරියේ දලයි ලාමා ආයතනයේ නීත්යානුකූලභාවය පවත්වා ගැනීම, සහ චීනය විසින් තම අපේක්ෂකයා පත් කිරීමෙන් පසු දලයි ලාමා තුමන් විසින් තෝරාගත් දරුවා මහජන ජීවිතයෙන් අතුරුදන් වූ පැන්චෙන් ලාමා මතභේදය වැනි අතීත සිදුවීම් නැවත සිදුවීම වැළැක්වීමයි.
මෙම ස්ථාවරය හේතුවෙන් අනාගතයේදී එකිනෙකට ප්රතිවාදී දලයි ලාමාවරුන් දෙදෙනෙකු බිහිවීමේ හැකියාවක් පවතී. ඉන් එක් අයෙකු පිටුවහල්ව වෙසෙන ටිබෙට් බෞද්ධයින් විසින් පිළිගනු ලබන අතර, අනෙකා චීන රජය විසින් පත් කරනු ලැබිය හැකිය.
Comments
Post a Comment
Your comment will be visible after approval