ට්‍රම්ප්ගේ “විශාල සුන්දර පනත” (One Big Beautiful Bill Act) නිසා ආන්දෝලනයක්

‍

ඇමරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ දෙවන ධුර කාලයේ න්‍යාය පත්‍රයේ කේන්ද්‍රස්ථානය බවට පත්ව ඇති, “විශාල සුන්දර පනත” ලෙස පොදුවේ හැඳින්වෙන “එක් විශාල සුන්දර පනත් පනත” (One Big Beautiful Bill Act) යනු දැවැන්ත නීති සම්පාදන පැකේජයකි. මෙම පනත මගින් ප්‍රධාන පෙළේ බදු කප්පාදු, රාජ්‍ය වියදම්වල සැලකිය යුතු වෙනස්කම් සහ දැඩි ආගමන විගමන බලාත්මක කිරීමේ ක්‍රියාමාර්ග ඒකාබද්ධ කර ඇත.

එය නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේදී සුළු බහුතරයකින් සම්මත වූ අතර, මෑතකදී සෙනෙට් සභාවේදී ද පක්ෂව ඡන්ද 51ක් සහ විපක්ෂව 49ක් ලෙස ඉදිරියට ගියේය. කෙසේ වෙතත්, රිපබ්ලිකන් සෙනෙට් සභිකයන් කිහිප දෙනෙකුම ඊට විරෝධය පළ කර තිබීම නිසා එහි අවසන් සම්මත වීම අවිනිශ්චිත තත්ත්වයක පවතී.

මෙම පනතේ ප්‍රධාන විධිවිධාන අතර, ඉතිහාසයේ වැඩකරන සහ මධ්‍යම පාන්තික ඇමරිකානුවන් සඳහා ලබා දෙන විශාලතම බදු කප්පාදුව ප්‍රමුඛ වේ. ඒ යටතේ, වසරකට ඩොලර් 30,000ත් 80,000ත් අතර ආදායම් ලබන්නන් සඳහා 15%ක බදු කප්පාදුවක් හඳුන්වා දී ඇත.

සේවකයන්ගේ අතිකාල දීමනා සහ සේවා පාරිතෝෂික (tips) සඳහා වන බදු සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් කිරීමට නියමිත අතර, එමගින් සේවකයෙකුට වසරකට ඩොලර් 2,000කට ආසන්න මුදලක් ඉතිරි වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. මිලියන 40කට අධික පවුල් සංඛ්‍යාවකට සෘජු සහනයක් වෙමින්, ළමා බදු සහනය (child tax credit) ස්ථිර කරමින් එහි අගය ද ඉහළ නැංවීමට යෝජිතය. මීට අමතරව ජ්‍යෙෂ්ඨ පුරවැසියන් සඳහා ඓතිහාසික බදු සහන ලබා දෙන අතර, දැරිය හැකි මිලකට නිවාස ඉදිකිරීම් දිරිගැන්වීම සඳහා අඩු ආදායම් නිවාස බදු සහනය පුළුල් කෙරේ. එසේම, දෙමාපියන්ට තම දරුවන් සඳහා කැමති පාසලක් තෝරා ගැනීමට බලගැන්වීම සඳහා අධ්‍යාපන ඉතුරුම් ගිණුම් වැඩිදියුණු කිරීමටද පියවර ගෙන ඇත.

පනත මගින් සෞඛ්‍ය සේවා සහ ආහාර ආධාර වැඩසටහන් සඳහා වෙන්කර ඇති මුදලින් ඩොලර් ට්‍රිලියනයකට අධික ප්‍රමාණයක් කපා හැරීමට නියමිතය. මෙයට මෙඩිකේඩ් (Medicaid) සහ SNAP (ආහාර මුද්දර) වැනි වැඩසටහන් සඳහා වන ප්‍රතිපාදනවල සැලකිය යුතු අඩු කිරීම් ඇතුළත් වේ. මෙඩිකේඩ් ප්‍රතිලාභ ලබා ගැනීම සඳහා දැඩි සුදුසුකම් හඳුන්වා දීමටත්, බදු ගෙවන්නන්ගේ මුදලින් මෙඩිකේඩ් ප්‍රතිලාභ ලබන ලේඛනගත නොවූ සංක්‍රමණිකයන් මිලියන 1.4ක් එම වැඩසටහනෙන් ඉවත් කිරීමටත් යෝජනා කර ඇත.

ආගමන විගමන සහ දේශසීමා ආරක්ෂාව සම්බන්ධයෙන් මෙම පනත දැඩි ස්ථාවරයක් ගෙන ඇත. ඇමරිකානු-මෙක්සිකෝ දේශසීමාවේ තාප්පය ඉදිකිරීම නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා ඩොලර් බිලියන 46.5ක් වෙන්කර ඇති අතර, එහි ඉලක්කය වන්නේ සැතපුම් සිය ගණනක නව බාධක ඉදිකිරීමයි. මහා පරිමාණ පිටුවහල් කිරීමේ මෙහෙයුම් සඳහා ඩොලර් බිලියන 350ක් ලබා දෙන අතර, ICE සහ දේශසීමා ආරක්ෂක අංශ සඳහා දහස් ගණනක් නව නියෝජිතයන් බඳවා ගැනීමටද ප්‍රතිපාදන සලසා ඇත. විශේෂයෙන්, එක්සත් ජනපද පුරවැසියන් නොවන පුද්ගලයන් (තාවකාලික වීසා බලපත්‍රලාභීන් සහ ග්‍රීන් කාඩ්පත් හිමියන් ද ඇතුළුව) විසින් සිදුකරන සියලුම ජාත්‍යන්තර මුදල් ප්‍රේෂණ සඳහා 5%ක බද්දක් පැනවීමටද නියමිතය.

තවද, බාලවයස්කරුවන් සඳහා වන ලිංගික සංක්‍රාන්ති ක්‍රියා පටිපාටි සඳහා මෙඩිකේඩ් අරමුදල් සැපයීමද මෙමගින් අවසන් කෙරේ.

මෙම පනත ට්‍රම්ප් සහ රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ නායකත්වය සඳහා ඉහළම ප්‍රමුඛතාවක් වන අතර, නිදහස් දින සැමරුමට සමගාමීව ජූලි 4 වන දා වන විට එය සම්මත කර ගැනීම ඔවුන්ගේ අරමුණයි. කෙසේ වෙතත්, වියදම් කප්පාදු සහ අනෙකුත් විධිවිධාන පිළිබඳව පවතින මතභේද හේතුවෙන් පක්ෂය තුළින්ම ඊට විරෝධයක් එල්ල වී තිබේ. ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය මෙම පනත දැඩි ලෙස විවේචනය කරන්නේ, ධනවතුන්ට විශාල බදු සහන ලබා දෙමින් මිලියන ගණනක් ඇමරිකානුවන්ගේ සෞඛ්‍ය ආවරණය සහ ආහාර ආධාර අහිමි කිරීමට එය හේතු වනු ඇති බව පවසමිනි. ධවල මන්දිරය පවසන්නේ මෙම පනත "දුන් පොරොන්දු ඉටු කිරීමක්" බවත්, එය සම්මත කර ගැනීමට අපොහොසත් වීම ට්‍රම්ප්ගේ න්‍යාය පත්‍රයට එරෙහි "අවසාන පාවාදීම" වනු ඇති බවටත් අනතුරු අඟවා ඇත. හමුදා වියදම් ඩොලර් බිලියන 150කින් ඉහළ නැංවීමට සහ ගුවන් ගමනාගමන පාලන පද්ධති නවීකරණය කිරීමට ද මෙම පනත යටතේ ප්‍රතිපාදන වෙන් කර තිබේ.